حوالی ۸ صبح دیروز جمعه (۷ بهمن ماه) راننده یک پراید با اسلحه کلاشینکف به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران واقع در خیابان «راستوان» حمله کرد.
اخبار اولیه و انتشار ویدیوهای این اقدام مسلحانه حاکی از آن بود که مهاجم به بخش امنیتی سفارت نفوذ کرده و با اسلحه کلاشینکف رئیس‌سرویس امنیتی سفارت را به قتل رسانده است. همچنین در جریان دفع این حمله و متوقف کردن فرد مهاجم، دو مامور امنیتی سفارت نیز مجروح شدند.
بر اساس تصاویر ضبط شده توسط دوربینی که مقابل در سفارت را نشان می‌دهد، با فاصله زمانی اندکی پس از آنکه دو نفر از خودروی خود پیاده شده و وارد سفارت می‌شوند، فرد مهاجم با پراید به خودروی پارک‌شده آنها می‌کوبد و به سرعت پشت سر آنها با اسلحه آماده به شلیک، وارد اتاق حراست سفارتخانه می‌شود.
دوربین دیگری که داخل فضای ورودی سفارتخانه را ثبت و ضبط کرده نشان می‌دهد، مهاجم بلافاصله پس از ورود اقدام به تیراندازی می‌کند. دو نفری که دقایقی قبل وارد شده بودند تلاش می‌کنند از در دیگر اتاق حراست خارج شوند تا از مهاجم فاصله بگیرند و در امان باشند، اما در حین فرار به یکی از آنها گلوله اصابت می‌کند و به قتل می‌رسد.
در این فاصله یکی از نیروهای حفاظت سفارت جمهوری آذربایجان از پشت سر، به فرد مهاجم حمله می‌کند تا او را متوقف کند. گفته می‌شود با اقدام به موقع وی، از آسیب بیشتر در جریان این اقدام مسلحانه جلوگیری شده است. به فاصله کوتاهی اعلام شد که مهاجم مسلح توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده است. سردار رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ ضمن تایید دستگیر شدن متهم، خبر داد که تحقیقات از وی ادامه دارد.
انگیزه حمله‌کننده به سفارت آذربایجان شخصی بود
سردار رحیمی با اعلام خبر دستگیری فرد مهاجم به سفارت جمهوری آذربایجان گفت: این فرد با ورود به سفارت آذربایجان با سلاح گرم اقدام به تیراندازی نموده که در این حادثه یک نفر کشته و دو نفر مجروح شدند.
وی افزود: با سرعت عمل پلیس فرد مهاجم بلافاصله دستگیر و تحقیقات از وی ادامه دارد.
سردار رحیمی با اشاره به اینکه این فرد به همراه دو فرزندش در محل سفارت حضور یافته، عنوان کرد: در تحقیقات اولیه فرد مهاجم انگیزه خود را مشکلات شخصی و خانوادگی اعلام کرده است.
همچنین پیش از آنکه موج واکنش‌های رسمی به این حادثه آغاز شود، قاضی شهریاری، سرپرست دادسرای امور جنایی تهران درباره انگیزه اصلی از این حمله مسلحانه گفت: «تحقیقات اولیه نشان می‌دهند فرد مهاجم با انگیزه شخصی به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران حمله کرده است.»
اظهارات اولیه فرد مهاجم به سفارت آذربایجان
در تحقیقات اولیه متهم مدعی شده است: فروردین ماه امسال همسرم به سفارت آذربایجان در تهران مراجعه کرده و دیگر به منزل مراجعه نکرده است. وی انگیزه خود از حمله به سفارت جمهوری آذربایجان را این‌گونه بیان می‌کند که در مراجعات مکرر به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران هیچ پاسخی از آنها دریافت نمی‌کردم و تصور می‌کردم همسرم در سفارت جمهوری آذربایجان در تهران حاضر است و حاضر به دیدار با من نیست. امروز صبح تصمیم گرفتم با اسلحه کلاشینکفی که از قبل تهیه کرده بودم به سفارت مراجعه کنم.
طبق اعلام رسانه‌ها متهم در ۲۹ فروردین ۱۴۰۱ شکایتی را مبنی بر مفقودی همسرش در ارومیه ثبت کرده است. همسر وی اهل باکو بوده است. پرونده مفقودی پس از پیگیری و مشخص شدن اینکه همسر وی به جمهوری آذربایجان بازگشته است در این موضوع خاص بسته می‌شود و پس از آن این فرد موضوع را از وزارت خارجه و سفارت جمهوری آذربایجان پیگیری می‌کرده است.
در ابتدای سال همسر فرد مهاجم با کمک دو نفر دیگر از اعضای خانواده‌اش به جمهوری آذربایجان می‌رود و دیگر برنمی‌گردد.
رسانه‌ها با انتشار جزئیاتی از اولین تحقیقات درباره متهم اعلام کردند فرد مهاجم مدعی شده است که همسرش فروردین ماه امسال (۱۴۰۱) به سفارت آذربایجان در تهران مراجعه کرده و دیگر به منزل بازنگشته است.
جمهوری آذربایجان سفیر ایران را احضار کرد
رسانه‌های جمهوری آذربایجان اعلام کردند که وزارت خارجه این کشور «سید عباس موسوی» سفیر ایران در باکو را در ارتباط با حمله مسلحانه صبح روز جمعه به سفارت این کشور در تهران احضار کرده است.
خبرگزاری ترند جمهوری آذربایجان با انتشار این خبر نوشت، طرف آذرباریجانی در این دیدار به طرف ایرانی ضمن محکومیت این حمله تاکید کرده است که این‌گونه حملات علیه نمایندگی‌های دیپلماتیک غیرقابل قبول است و این وظیفه کشور میزبان است که از ساختمانهای دیپلماتیک در مقابل هر حمله‌ای دفاع کند.
این گزارش افزود: جمهوری آذربایجان همچنین در این دیدار به کنوانسیون وین برای محافظت از اماکن دیپلماتیک و جان کارمندان و دیپلمات‌های خارجی اشاره کرده است.
«الهام علی اف» رئیس‌جمهوری جمهوری آذربایجان نیز این حمله مسلحانه که شخصی بودن انگیزه متهم در ارتکاب آن مشهود است را «اقدام تروریستی» خواند و در حساب توئیتری خود نوشت: «من قویا حمله تروریستی امروز علیه سفارتمان در تهران را محکوم می‌کنم. من عمیقا با خانواده و بستگان «عسکراف رضوان اوغلو» رئیس نیروهای گارد سفارت که برای محافظت از سفارت و کارمندان آن کشته شد ابراز همدردی می‌کنم. ما خواستار رسیدگی سریع به این اقدام تروریستی و مجازات تروریست‌ها هستیم.»
وی در پایان تاکید کرد، «حمله تروریستی به نمایندگی دیپلماتیک غیرقابل قبول است.»
همچنین سخنگوی وزارت خارجه آذربایجان در گفت‌وگویی با تی آر تی اعلام کرد که دولت باکو درصدد است تا در آینده‌ای نزدیک سفارت خود در ایران را تخلیه کند.
این در حالی است که در طول دو سال گذشته، سفارت آذربایجان در ۵ کشور انگلیس، فرانسه، آمریکا، لبنان و گرجستان مورد حمله قرار گرفته اما مقامات دولت باکو اقدام به تعطیلی سفارت خود در این کشورها
نکرده‌اند.
دستور رئیسی برای بررسی حمله مسلحانه به سفارت آذربایجان در تهران
محمد جمشیدی معاون امور سیاسی دفتر رئیس‌جمهور با انتشار مطلبی در فضای مجازی، نوشت: حادثه تلخ حمله به سفارت کشور برادر و همسایه جمهوری آذربایجان را محکوم می‌کنیم. آیت‌الله رئیسی بلافاصله پس از شنیدن این خبر ناگوار دستور بررسی همه‌جانبه موضوع را صادر و مراتب تسلیت و همدردی خود را با دولت، ملت و بازماندگان دیپلمات جانباخته اعلام و برای مجروحان آرزوی شفای عاجل کردند.
گفت‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان و همتای آذربایجانی
در پی حادثه حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه با جیحون بایراموف همتای آذربایجانی تلفنی گفت‌وگو کرد.
وزیر امور خارجه ایران ضمن تسلیت و اظهار تأسف در این رابطه که به کشته شدن یک دیپلمات و مجروح شدن دو نفر دیگر از کارکنان این سفارت منجر شد، با وزیر خارجه جمهوری آذربایجان و خانواده این دیپلمات ابراز همدردی کرد.
امیرعبداللهیان، ضمن محکوم کردن این حادثه با اشاره به سوءاستفاده دشمنان دو کشور از حادثه امروز تأکید کرد: نباید اجازه دهیم که این حادثه بر مناسبات دو کشور تأثیر منفی بگذارد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد کرد برای روشن شدن ابعاد مختلف حادثه، نهادهای امنیتی دو کشور در همکاری نزدیک با یکدیگر، موضوع را پیگیری و بررسی کنند.
امیرعبداللهیان در این تماس تلفنی همچنین مراتب تأسف و همدردی آیت‌الله رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان را به الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان، دولت، مردم و به‌ویژه خانواده حادثه دیدگان ابلاغ کرد.
وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز ضمن تشکر از ابراز همدردی و پیام تسلیت رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، از پیشنهاد وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای همکاری و هماهنگی نهادهای امنیتی و قضایی دو کشور برای روشن شدن ابعاد حادثه استقبال کرد.
پیش از آن نیز ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان ضمن تسلیت و ابراز همدردی عمیق با خانواده این عضو سفارت و نیز دولت و ملت آذربایجان، عنوان کرد: نیروهای انتظامی و امنیتی بلافاصله وارد عمل شده و فرد ضارب را دستگیر کردند که هم اکنون تحت بازجویی قرار دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه افزود: با دستور ویژه مقامات سیاسی و امنیتی کشور، موضوع با اولویت و حساسیت بالا در حال بررسی است تا ابعاد این اقدام و انگیزه ضارب مشخص شود.
حادثه سفارت آذربایجان به هیچ وجه امنیتی، تروریستی یا سیاسی نیست
همچنین علی نیکزاد نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و آذربایجان در گفت‌وگو با تاریل اسماعیل‌اف دبیر اول سفارت جمهوری آذربایجان در ایران حادثه سفارت این کشور در تهران را تسلیت گفت.
وی افزود: از طرف مجلس شورای اسلامی و همچنین گروه پارلمانی دوستی ایران و آذربایجان این اتفاق تلخ را به دولت و ملت دوست و برادر جمهوری آذربایجان تسلیت
می‌گویم.
رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و آذربایجان ادامه داد: این حادثه به هیچ وجه امنیتی، تروریستی یا سیاسی نیست و بر اثر خصومت شخصی فرد مهاجم رخ داده و مهاجم برای پیگیری وضعیت همسرش به‌طور مداوم به سفارت رفت و آمد داشته است.
نیکزاد با بیان اینکه این مسئله را تا حصول نتیجه پیگیری خواهد کرد، گفت: مهاجم به سفارت جمهوری آذربایجان قطعا محاکمه و مجازات خواهد شد.
واکنش شتابزده دولت باکو و جنجال رسانه‌های غربی
رویترز و بی‌بی سی فارسی، بلافاصله پس از انتشار خبر، ضمن برجسته سازی این ماجرای ظاهرا شخصی و ناموسی، سعی کردند ابعاد تروریستی- سیاسی به ماجرا داده و جنگ دیپلماتیک را انگاره سازی کنند.
همچنین واکنش شتابزده و پرخاشگرانه دولت باکو در حالی است که اگر در این ماجرا، یک همکار سفاررت جمهوری آذربایجان کشته و دو نفر مجروح شده‌اند، در حمله تروریستی به حرم شاهچراغ شیراز، ۱۳ ایرانی شهید و ۲۱ نفر مجروح شدند. و طبق بیانیه رسمی وزارت اطلاعات: عنصر اصلی هدایت و هماهنگ‌کننده این عملیات تروریستی، تبعه جمهوری آذربایجان بوده که از فرودگاه حیدر علی‌اف در باکو پرواز و از فرودگاه امام خمینی(ره) وارد ایران شده است. وی پس از رسیدن به تهران، خبر حضور خود را به عنصر هماهنگ‌کننده در جمهوری آذربایجان اعلام نمود».
دولت باکو نه تنها هنوز درباره میزبانی تروریست‌های ضدایرانی توضیحی ارائه نکرده، بلکه درباره عدم رعایت اصل حسن همجواری و میزبانی اقدامات جاسوسی و خرابکارانه صهیونیست‌ها نیز سکوت اختیار کرده. (مانند تحرکات پهپادی و خرابکارانه علیه برخی تاسیسات در داخل ایران).
اما درباره رویکرد رسانه‌های انگلیسی گفتنی است که انگلیسی‌ها، چند هفته قبل با سر و صدای بسیار و فراخواندن سفیر خود از تهران، سعی کردند با یک تیر، به چند هدف برسند: هم رسوایی بازداشت جاسوس بزرگ خود (علیرضا اکبری) و اعدام وی را با شوک درمانی به حاشیه بیندازند؛ هم روحیه دیگر مزدوران را بازسازی کنند؛ و ضمنا با همراه کردن برخی دول اروپایی (مثل فرانسه و آلمان)، ایران را به جنگ سفارتخانه‌ای و دیپلماتیک تهدید کنند.
نتیجه اما، بی‌اعتنایی مطلق ایران بود تا جایی که سفیر بریتانیای صغیر- همان که با جنجال فراوان رفته بود- چند روز قبل، بی‌سر و صدا و مخفیانه به تهران برگشت؛ تا خبط و سرشکستگی ۲۵ سال قبل در ماجرای میکونوس را تکرار نکرده باشند.
با شلوغ کاری رسانه‌های انگلیسی درباره ماجرای سفارت جمهوری آذربایجان، به نظر رسید که آنها می‌خواستند شکست فاحش دو هفته قبل را از مسیر دیگری جبران کنند.
مراقب اخبار جعلی رژیم صهیونیستی باشیم
تکاپوی سفیر رژیم صهیونیستی پس از حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران از دیگر نکات قابل تامل بود.
حکمت حاجی اف و جورج دیک سفیر رژیم غاصب صهیونیستی در آذربایجان درباره حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در ایران گفت‌وگو کردند.
سفیر رژیم غاصب صهیونیستی در جمهوری آذربایجان همچنین در توئیتی نوشت: «سفارت اسرائیل در این زمان سخت با مردم آذربایجان همبستگی می‌کند.»
در همین رابطه محسن پاک آیین سفیر پیشین ایران در باکو گفت: انتظار وجود دارد که دولت‌های دوست ایران و جمهوری آذربایجان این مسئله را با درایت مدیریت کنند و اجازه ندهند روابط خوب دو کشور خدشه‌دار شود.
وی با بیان اینکه باید کاملا مراقب اخباری که رژیم صهیونیستی و پانترکیست‌ها منتشر می‌کنند باشیم تصریح کرد: اعتقاد دارم مسئولان دولت آذربایجان مسئله را هوشمندانه و عاقلانه دنبال خواهند کرد و اجازه نخواهند داد روابط دو کشور دچار مشکل بشود.
