مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در حالی که برای دومین سال پی در پی زیرسایه سنگین ویروس کرونا ماه رمضان را تجربه می کنند و خبری از سفره های پرجمعیت افطاری نیست اما تلاش می کنند با یکی از سنت های بازمانده از آسیب همه گیری کرونا تنور سنت های ماه مهمانی خدا را زنده نگه دارند.
مردم این دیار که همواره در دستگیری از نیازمندان پیش قدم هستند اما در ماه مهمانی خداوند با سنت زیبای کاسه بهره سعی در سهیم کردن همسایه ها در سفره ساده اما پر از صفا و صمیمیت خود دارند.
در این سنت زیبا بانوان نزدیکی های افطار غذاهای محلی چون آش ماست، دنگو، حلوا، آش دوغ، آبگوشت، کلگ گوشت و دمپخت گوشتی برای همسایه های خود می برند.
همسایه ها نیز اگر وضع مالی خوبی داشته باشند ظرف کاسه بهره را خالی برنمی گردانند و آن را از غذا یا خوراکی در دسترس پر می کنند.
غذاهای محلی متداول برای کاسه بهره
یک بانوی گچسارانی می گوید:آبگوشت متداول ترین غذای محلی در کهگیلویه و بویراحمد است که با گوشت و حبوبات درست می شود و در سنت کاسه بهره برای همسایگان هم برده می شود.
حلیمه رضایی قورمه را از دیگر غذاهای محلی می داند که دادن آن به همسایه ها از قدیم تاکنون متداول است.
او اضافه کرد: برای تهیه این غذا گوشت گوسفند را از استخوان جدا و با پیه سرخ می کنند.
رضایی با اشاره به اینکه آش دنگو یکی دیگر از غذاهای محلی استان کهگیلویه و بویراحمد است که آن را کاسه بهره می دهند تاکید می کند این خوراکی با انواع حبوبات تهیه می شود.
وی کلگ و گوشت که از حبوباتی مانند نخودچی و گوشت به صورت آبگوشت تهیه می شود را یکی دیگر از غذاهای افطاری معرفی می کند.
رضایی ادامه داد:دم پخت گوشتی نیز که از حبوباتی مانند عدس و گوشت به صورت سوپ تهیه می شود نیز در افطارهای ماه رمضان پخته و برای همسایگان هم برده می شود.
تدارک بانوان برای رمضان از گذشته تا امروز رمضان
یک بانوی کهنسال گچسارانی می گوید: در گذشته که یخچال نبود مردم دانه های انار، گوجه فرنگی را خشک وبرای تهیه غذا در ماه رمضان نگهداری می کردند.
ماه زینب علیزاده اضافه کرد: در روزگاران نه چندان دور همچنین انگور و انجیر را خشک و آن را برای شب های رمضان استفاده می کردند.
وی اظهار داشت: اکنون هم بانوان حبوبات، سبزی و دیگر مواد مورد نیاز خود را فریز می کنند.
این بانوی دوران دیده پیش قدم شدن ریش سفیدان برای آشتی دادن خانواده ها یا افرادی که با هم کدورتی دارند را از دیگر رسوم ماه رمضان ذکر کرد.
دیگر سنت های ماه رمضان
یک مرد سالخورده باشتی می گوید: خانه تکانی و گردگیری خانه از سنت های پیشواز ماه مهمانی خدا در کهگیلویه و بویراحمد است.
فضیل عسکری اظهار داشت:کوبیدن بر طبل و علم در روستاها با نوازندگی از سنت های ماه رمضان است که با بهبود زیرساخت های ارتباطی نظیر رسانه ها تلویزیون رنگ باخته در این سنت تعدادی از ریش سفیدان علم بر پا می‌کردند .
وی بیان کرد:نگاه کردن در آیینه و فرستادن صلوات دیگر سنت دیرینه مردم این استان است که بعد از اعلام رویت هلال ماه رمضان انجام می شود.
عسکری دادن هدایایی به کودکان و نوجوانان روزه اولی، تشویق آنان به ادای روزه کله گنجشکی از رسوم رایج مردم این خطه برای سهیم کردن نسل نوجوان برای شرکت در ماه مهمانی خداوند است.
وی گفت:جمع آوری کمک های مردمی، برپایی محافل ادعیه، ختم قرآن، اطعام نیازمندان و توزیع غداهای نذری از آیین های مرسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد در ماه مبارک رمضان است که از پارسال تاکنون به دلیل همه گیری کرونا خبری از برپایی ختم قرآن و برپایی سفره های افطاری نیست و به جای آن تلاوت قرآن به صورت فردی و توزیع مواد غذایی خشک مرسوم شده است.
خاطرات تلخ و شیرین رمضان
یک پیرمرد ۸۵ ساله گچسارانی روزه گرفتن در شرایط هوای ۵۰ درجه روزهای تابستان و کشاورزی با تشنگی را از خاطرات سخت اما شیرین ماه رمضان در سال های دور می داند.
نوربخش مرادی افزود: در آن زمان به دلیل نبودن ساعت افراد خاصی در روستا با نگاه کردن به ستاره ها زمان خوردن سحری را تشخیص می دادند و با خواندن مناجات با صدای بلند مردم را بیدار می کردند.
وی گفت: در سال های کهن اگر فانوس یا چراغ خانه همسایه روشن نمی شد به در خانه اش می رفتند و او را برای صرف سحری بیدار می کردند.
استان کهگیلویه و بویراحمد متشکل از هشت شهرستان ۱۷ شهر و یک هزار روستا با جمعیت ۷۰۰ هزار نفر در جنوب غربی کشور واقع شده است.
۶شهرستان گچساران، کهگیلویه، بهمئی، چرام، لنده، باشت در بخش گرمسیری استان و ۲ شهرستان بویراحمد و دنا در بخش سرسیری در دامنه دنا واقع شده است.
