بارندگی شدید در کهگیلویه و بویراحمد؛ آیا استان آمادگی کافی دارد؟

به گزارش عصر دنا، یک سامانه بارشی قوی به کهگیلویه و بویراحمد، نگرانی‌ها درباره وقوع سیلاب و خسارت‌های احتمالی را افزایش داده است. در پی هشدارهای سطح نارنجی سازمان هواشناسی، استانداری این استان تمامی مرخصی‌های مدیران مرتبط با ستاد مدیریت بحران را لغو کرده است. اما آیا این تدابیر کافی خواهد بود؟

هشدارهای هواشناسی؛ سیل در راه است؟

ولی بهره‌مند، رئیس مرکز پیش‌بینی اداره کل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد، اعلام کرده است که این سامانه از عصر روز سه‌شنبه چهاردهم اسفند ماه وارد استان شده و تا روز یکشنبه نوزدهم اسفند ادامه خواهد داشت. این سامانه بارشی، که شامل باران شدید، برف در مناطق مرتفع، تندبادهای لحظه‌ای و مه خواهد بود، می‌تواند باعث بالا آمدن سطح رودخانه‌ها، آبگرفتگی معابر و حتی رانش زمین در برخی نقاط کوهستانی شود.

استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، همواره در برابر بارندگی‌های شدید آسیب‌پذیر بوده است. این استان که ترکیبی از مناطق سردسیری و گرمسیری است، با رودخانه‌های متعدد و ارتفاعات ناهموار، مستعد وقوع سیلاب و رانش زمین محسوب می‌شود.

آیا اقدامات مدیریت بحران کافی است؟

در واکنش به این پیش‌بینی، علیرضا نیکروز، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کهگیلویه و بویراحمد، از آماده‌باش کامل نیروهای امدادی و اجرایی خبر داده است. او تأکید کرده است که تمامی تجهیزات بخش دولتی و ماشین‌آلات بخش خصوصی در حالت آماده‌باش قرار دارند. همچنین شهرداری‌ها موظف به لایروبی کانال‌های آب شده‌اند تا از آبگرفتگی معابر جلوگیری شود.

با این حال، تجربه نشان داده است که چنین تدابیری در بسیاری از موارد نتوانسته‌اند از وقوع خسارت‌های گسترده جلوگیری کنند. در بارندگی‌های گذشته، مشکلات زیرساختی مانند فرسودگی شبکه فاضلاب شهری، ضعف در سیستم جمع‌آوری آب‌های سطحی و عدم رعایت حریم رودخانه‌ها، موجب بروز بحران‌هایی شده است که مدیریت بحران پس از وقوع حادثه، چاره‌ای جز واکنش‌های دیرهنگام نداشته است.

درس‌هایی از بحران‌های گذشته

وقایع مشابه در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که هشدارهای هواشناسی به‌تنهایی کافی نیستند. برای نمونه، در سال ۱۳۹۸ بارندگی شدید در مناطق جنوبی کشور، از جمله کهگیلویه و بویراحمد، موجب سیلاب‌هایی شد که زیرساخت‌های شهری و روستایی را تحت تأثیر قرار داد. بسیاری از روستاها برای چندین روز از دسترسی به راه‌های ارتباطی محروم شدند و خسارت‌های قابل‌توجهی به بخش کشاورزی وارد شد.

بررسی علل این خسارت‌ها نشان می‌دهد که علاوه بر شدت بارندگی، عوامل دیگری مانند تجاوز به حریم رودخانه‌ها، ضعف در ساخت‌وسازهای شهری و کمبود تجهیزات مناسب برای مهار سیلاب نیز نقش بسزایی داشته‌اند. این در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته، ایجاد حوضچه‌های ذخیره آب، طراحی مناسب زهکشی شهری و استفاده از فناوری‌های پیشرفته در پیش‌بینی و مهار سیلاب، از مهم‌ترین راهکارهای کاهش خسارت‌های ناشی از بارندگی‌های شدید محسوب می‌شوند.

توصیه‌های ضروری به مردم

مدیریت بحران استان از مردم خواسته است که از سفرهای غیرضروری در روزهای آینده خودداری کنند، از توقف در حاشیه رودخانه‌ها بپرهیزند و فعالیت‌های کوهنوردی را به زمان دیگری موکول کنند. همچنین کشاورزان توصیه شده است که برداشت محصولات خود را تسریع کنند تا از خسارت‌های احتمالی جلوگیری شود.

با این حال، تجربه نشان داده است که در هنگام وقوع بحران، تنها توصیه‌های مسئولان کافی نیستند. بسیاری از ساکنان مناطق روستایی و عشایری که در معرض بیشترین خطر قرار دارند، دسترسی محدودی به اطلاعات و امکانات دارند. در چنین شرایطی، اطلاع‌رسانی گسترده و ایجاد سیستم‌های هشدار سریع می‌تواند نقش حیاتی ایفا کند.

آینده؛ تغییرات اقلیمی و چالش‌های مدیریت بحران

افزایش بارش‌های ناگهانی و وقوع سیلاب‌های شدید در سال‌های اخیر، بسیاری از کارشناسان را به این نتیجه رسانده است که تغییرات اقلیمی تأثیرات محسوسی بر الگوی بارندگی در ایران داشته‌اند. در این شرایط، نیاز به بازنگری در سیاست‌های مدیریت بحران و توسعه زیرساخت‌های مقاوم در برابر تغییرات جوی بیش از پیش احساس می‌شود.

در نهایت، پرسش اساسی این است: آیا تدابیر فعلی مدیریت بحران کهگیلویه و بویراحمد کافی است؟ آیا این استان برای مقابله با بحران‌های طبیعی آماده است؟ پاسخ این پرسش‌ها را تنها می‌توان در روزهای آینده و با میزان خسارت‌هایی که این سامانه بارشی به جای خواهد گذاشت، دریافت کرد.