در هر جامعهای، بازگشت گروههای آسیبدیده به چرخه اجتماعی و اقتصادی، نه تنها یک مسئولیت اخلاقی، بلکه ضرورتی برای توسعه پایدار است. بهبودیافتگان از اعتیاد یکی از این گروهها هستند که پس از پشت سر گذاشتن سختیهای درمان، با چالشهای جدیتری در مسیر بازگشت به زندگی عادی مواجه میشوند. عدم پذیرش اجتماعی، نبود فرصتهای شغلی، و بیاعتمادی عمومی به تواناییهای آنان، این مسیر را بیش از پیش دشوار میکند.
در این میان، نقش نهادهای حمایتی و اجرایی در باز کردن این گرههای پیچیده بسیار حائز اهمیت است. چگونه میتوان از ظرفیتهای موجود در جامعه برای توانمندسازی و اشتغالزایی بهبودیافتگان بهره برد؟ چه موانعی در این مسیر وجود دارد و آیا دستگاههای اجرایی و مالی آماده پذیرش این مسئولیت هستند؟ این پرسشها، محور جلسهای بود که امروز شنبه در استانداری کهگیلویه و بویراحمد با حضور نمایندگان نهادهای مختلف برگزار شد.
جلسهای برای اشتغالزایی بهبودیافتگان اعتیاد در کهگیلویه و بویراحمد؛ وعدهها، چالشها و راهحلها
نشستی با حضور نمایندگان دستگاههای اجرایی و نهادهای حمایتی در استانداری کهگیلویه و بویراحمد برگزار شد تا به بررسی راهکارهای اشتغالزایی برای بهبودیافتگان از اعتیاد پرداخته شود. این جلسه که هدف اصلی آن هماهنگی میان نهادهای مختلف و تدوین راهکارهایی عملی برای بازگشت این افراد به چرخه اجتماعی و اقتصادی بود، اگرچه با وعدههای امیدوارکنندهای همراه بود، اما چالشهای متعددی را نیز برجسته کرد. از عدم حضور برخی نهادهای کلیدی گرفته تا نبود ضمانت اجرایی کافی برای طرحهای مطرحشده، نشان داد که تحقق این اهداف نیازمند توجهی جدیتر است.
وعدههای مالی صندوق کارآفرینی امید
همتالله ناصری، مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید، یکی از سخنرانان اصلی این جلسه بود که بر نقش این صندوق در تأمین مالی طرحهای اشتغالزایی تأکید کرد. او گفت: «هر مقدار اعتبار که دولت برای این امر اختصاص دهد، صندوق متعهد میشود دو برابر آن را پرداخت کند.» این وعده در نگاه اول نویدبخش است، اما ناصری توضیح داد که منابع مالی این تنها با حمایت دستگاه های اجرایی قابل تامین است و صندوق به تنهایی نمی تواند اقدام مشخصی انجام دهد.
وی همچنین به ظرفیت نهادهای اجرایی مانند بهزیستی، زندان، کمیته امداد و بنیاد علوی اشاره کرد و گفت که این نهادها میتوانند نقش بسزایی در توانمندسازی و حمایت از بهبودیافتگان و همکاری با صندوق برای اختصاص تسهیلات داشته باشند.
آموزش و مهارتآموزی؛ مسیری ضروری اما ناکافی
یکی از بخشهای محوری جلسه، اظهارات نماینده فنی و حرفهای بود که اعلام کرد دورههای آموزشی برای بهبودیافتگان برگزار خواهد شد. او تأکید کرد که این آموزشها با هدف توانمندسازی افراد و افزایش مهارتهای شغلی آنان طراحی شده است. با این حال، تجربههای گذشته نشان داده است که آموزشهای تئوریک، بهتنهایی نمیتواند مشکلی از این قشر آسیبدیده حل کند.
سؤال کلیدی این است که آیا دورههای آموزشی به نیازهای واقعی بازار کار منطقه کهگیلویه و بویراحمد پاسخ میدهد؟ این منطقه با توجه به ساختار اقتصادی خود، نیازمند مهارتهای خاصی است که ممکن است در دورههای عمومی فنی و حرفهای کمتر به آنها پرداخته شود. همچنین، تضمین اشتغال پس از این دورهها یکی از چالشهای جدی است که کمتر به آن پرداخته می شود.
چالش نبود هماهنگی میان نهادها
یکی از نکات برجسته جلسه، سخنان حسین اسماعیلی، مسئول ستاد مبارزه با مواد مخدر، بود که با صراحت اعلام کرد این ستاد تنها وظیفه برنامهریزی را بر عهده دارد و از منابع مالی مستقلی برخوردار نیست. او گفت: «ستاد مبارزه با مواد مخدر برای اجرای این برنامهها نیازمند همکاری بانکها و دستگاههای حمایتی است.» با این حال، نماینده شورای بانک های استان که از بازیگران کلیدی در این زمینه بهشمار میآیند، علیرغم دعوت رسمی در جلسه حاضر نشدند.
عدم حضور نمایندگان بانکها در این جلسه، که نقش مهمی در تأمین مالی این طرحها دارند، نشاندهنده نوعی بیتوجهی یا عدم هماهنگی در سطح مدیریتی است. نبود بانکها در این برنامههای حمایتی، میتواند روند اجرای طرحها را با مشکلات جدی مواجه کند.
نقش کلیدی کمیته امداد در حمایت از آسیبدیدگان
قباد مبشری، مدیرکل کمیته امداد کهگیلویه و بویراحمد، از دیگر سخنرانان جلسه بود که نقش حمایتی این نهاد را در قبال بهبودیافتگان برجسته کرد. او گفت: «کمیته امداد آماده است از آسیبدیدگان، حتی آنهایی که تحت پوشش این نهاد نیستند، حمایت کند.» وی تأکید کرد که حمایتها باید منجر به اشتغالزایی شود و پیشنهاد داد تسهیلات به همسران بهبودیافتگان داده شود تا ضمانت اجرایی بیشتری ایجاد شود. مبشری همچنین اعلام کرد که کمیته امداد متعهد به ایجاد اشتغال برای ۱۰۰ نفر از بهبودیافتگان شده است.
جلسه استانداری کهگیلویه و بویراحمد، با وجود اظهارات امیدوارکننده و وعدههای حمایتی، نشان داد که اشتغالزایی برای بهبودیافتگان از اعتیاد همچنان با چالشهای ساختاری و اجرایی متعددی روبهروست. از یک سو، عدم هماهنگی میان نهادهای اجرایی و مالی، و از سوی دیگر، ضعف در ضمانت اجرایی طرحها، از جمله موانعی است که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
به نظر میرسد برای موفقیت این برنامهها، نیازمند یک رویکرد جامع و همهجانبه هستیم که نهتنها بر آموزش و توانمندسازی افراد متمرکز باشد، بلکه با ایجاد زیرساختهای مناسب و ضمانت اجرایی، امکان بازگشت مؤثر این افراد به چرخه اقتصادی و اجتماعی را فراهم کند.
تحقق اهداف مطرحشده در این جلسه نیازمند رویکردی جامعتر است که بهجای تمرکز صرف بر وعدههای مالی، زیرساختهای عملیاتی، ضمانتهای اجرایی و هماهنگی میان نهادها را در اولویت قرار دهد. تنها در این صورت است که میتوان به ایجاد تغییر واقعی در زندگی بهبودیافتگان امیدوار بود.