به گزارش عصر دنا، به رسم هرساله سرشماری حیات وحش در این ایام از سال و همزمان با فصل جفت گیری حیوانات درمناطق حفاظت شده استان کهگیلویه و بویراحمد آغاز می شود.
از چند روز پیش، سرشماری در مناطق گرمسیری و حفاظت شده خاییزبا ۸۷نفر کارشناس ومحیط بان در قالب ۲۷ اکیپ به صورت مشاهده مستقیم شروع شد.
برای تهیه گزارش به همراه گروه خبری با تیم حفاظت محیط زیست شهرستان کهگیلویه همراه شدیم.
عزیزی افزود: پس از این آماربرداری، اطلاعاتی در خصوص وضعیت ترکیب سنی و جنسی جمعیت های موجود، توجه به اهمیت، حمایت و آشنایی هرچه بیشتر با مشکلات محیط زیستی پیش روی و تبادل نظر درجهت، چگونگی برخورد و رفع مشکلات زیست محیطی برنامه ریزی خواهد شد.
وی تاکید کرد: هدف از این سرشماری‌ها برآورد جمعیت حیات وحش، در مناطق مختلف حفاظت شده است،چنانچه مشاهده سایر گونه‌ها از جمله گوشتخواران و حتی نمایه‌های حضور سایر گوشتخواران مهم نیز در فرم‌های سرشماری نیز ثبت می شوند.
مدیراداره حفاظت محیط زیست کهگیلویه بیان کرد: در این سرشماری که به روش مشاهده مستقیم انجام می‌شود وضعیت آبی مناطق، پوشش گیاهی و علوفه‌ای نیز مورد پایش قرار می‌گیرد.
حین صعود به ارتفاعات مد نظر وجود کنده های سوخته و سنگهای سیاه در مسیر آن هم در سطحی گسترده خود نمایی می کرد، سنگهای تیره و کنده های سوخته درختان کوچک و بزرگ یاد آور آتش سوزی بزرگ تیرماه امسال بود که حدود7 روز به طول انجامید.
در این آتش سوزی صدها اصله درخت به ویژه بلوط و گونه هایی ازجانداران طعمه حریق شدند و بنا بر برخی آمارهای غیر رسمی این حادثه در وسعتی بیش از 200 هکتار بخشی از مراتع و جنگلهای منطقه را خاکستر کرد.
این در حالی بود که حسین کلانتری استاندار کهگیلویه و بویراحمد در روزهای بحران آتش سوزی خاییز، با انتقاد از سیاه نمایی در حادثه آتش سوزی وسعت تخریب را بسیار کمتر از این رقم اعلام کرد.
اشکهایی برای حیات وحش
به همراه گروه حفاظت محیط زیست در نقطه ای از منطقه حفاظت شده خاییز متوقف شدیم.
آن نقطه دقیقا محلی بود که در یکی از روزهای آتش سوزی تیرماه با چند امدادگر به جوانی برخوردیم که برای تهیه عکس و گزارش به منطقه آمده بود.
جواد هادی اصل جوان 35 ساله دهدشتی که اشکهایش را در گرمای طاقت فرسای آنروز در ارتفاعات خاییز دهدشت، هیچ یک از آنهایی که دیدند و شنیدند فراموش نکرده اند.
اشکهای آن روز جواد نه برای خودش، نه برای خلنواده اش و دوستانش بلکه برای جاندارانی بود که در منطقه حفاظت شده خاییز از دست زبانه های بی رحم آتش به هر سو می گریختند.
آتشی که آدم نما ها به جان خانه و کاشانه آنها انداخته بودند.
خودش گفت: در محل آتش سوزی صحنه های عجیبی را مشاهده کردم، آتش دیده بودم اما نه با این حجم و وسعت،انواع خزندگان، جوندگان و پرندگان کم یاب را دیدم که به هر دری می زدند تا از خشم شعله های آتش در امان بمانند.
به هر حال امروز حدود 5 ماه از آن حادثه میگذرد اما زخمهای آن روز هنوز بر چهره زاگرس مانده است و التیامش نیاز به زمان دارد.
زاگرس در سوگ البرز
نباید فراموش کنیم که طی همین مدت منطقه حفاظت شده خامی در گچساران هم دچار آتش سوزی شد و در این منطقه اتفاق وحشتناک تری به وقوع پیوست، جوان 30 ساله ای حین خاموش کردن شعله ها در میان حجم وسیعی از شعله ها گرفتار شد جوانی که نامش البرز بود و برای دفاع از زاگرس آمده بود.
البرز در میان مردم به البرز فداکار معروف شد و در واپسین روزهای زندگی یعنی زمانی که در بیمارستان بستری بود طی مصاحبه ای گفت: همیشه از خزندگان به ویژه مارها تنفر داشتم اما در این حادثه آتش سوزی مارهایی را دیدم که بدون دفاع در میان شعله های آتش می سوختند و برای اولین بار دلم به حالشان سوخت و خیلی متاثر شدم.
البرز برای زاگرس و در زاگرس سوخت و نامش برای همیشه در این ارتفاعات و در دل مردم استان کهگیلویه و بویراحمد جاودان شد.
منطقه حفاظت شده خاییز
منطقه حفاظت شده خائیز با مساحتی افزون بر 33 هزار هکتار در کهگیلویه در سال 1377 به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شد.
این منطقه در فاصله 15 کیلومتری دو شهر بهبهان و دهدشت است و در حوزه جغرافیایی استان های خوزستان و کهگیلویه و بویر احمد واقع شده است.
این منطقه حفاظت شده از جنوب به بهبهان، ازشرق به پل پادوک در خیرآباد گچساران، از غرب به سد مارون وصل می شود و دارای طبیعت گرمسیری بوده و از مهم ترین زیستگا های حیات وحش جنوب کشور محسوب می شود.
آب دریاچه سد مارون، قلعه های متعدد، پوشش گیاهی مناسب، گونه های متفاوت درختان با گونه غالب بلوط ، جلوه زیبا و توریستی به این منطقه بکر داده است.
وجود گونه هایی مانند خارشتر، یونجه وحشی، گون، اسپند، شیرین بیان، آویشن و گلهای زرد و سرخ بهاری نه تنها چشم اندازهای دلنشینی برای حضور گردشگران در فصلهای مختلف سال در این منطقه ایجاد می کند بلکه تپه های ماهوری، کوهستانی و صخره ای با برخورداری از ریزش های جوی بین 250 تا 670 میلی متر در سال و ارتفاع مطلوب از سطح دریا زمینه تولید مثل بسیاری از گونه های نادر حیات وحش را نیز در این منطقه فراهم کرده است.
شاخص ترین گونه جانوری منطقه حفاظت شده خائیز کل و بز است به طوری که براساس بررسی سازمان حفاظت محیط زیست ، این منطقه از مطلوب ترین زیستگاه های کل و بز در کشور است.
آثار مخرب آتش سوزی بر جنگلها و مراتع
وقوع آتش سوزی در جنگلها و مراتع از مخربترین حوادثی است که آثار و پیامدهای زیاد و گاهی جبرانناپذیری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و انسانی به‌دنبال دارد.
روند آتش سوزیها طی 20 سال گذشته در ایران نشان می‌دهد که به‌طور متوسط هر ساله به ویژه با فرارسیدن ماههای گرم، بیش از 1000 فقره آتش سوزی صرفاً در جنگلها رخ داده و نزدیک به 3500 هکتار از عرصه‌های جنگلی در طعمه آتش‌سوزی گرفتار شده و بخشی از این عرصه ها نیز کاملاً از بین رفته اند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس هر چند که هنوز ارزش بازاری و غیربازاری گونه‌های گیاهی و جانوری جنگلها و مراتع به‌طور دقیق تعیین نشده است، ولی از بین رفتن بخشی از عرصه‌های جنگلی و مرتعی کشور، از بین رفتن حیات وحش و کاهش تنوع زیستی گیاهی و جانوری، آلودگی هوا و گرم شدن کره زمین، تشدید فرسایش خاک و آثار شناخته و ناشناخته دیگر، از جمله پیامدهای آتش‌سوزی جنگلها به‌شمار میروند.
همچنین هزینه های مستقیم و غیرمستقیم زیادی از جهت اطفای حریق و احیا و بازسازی مناطق سوختهشده به اقتصاد کشور تحمیل می‌شود.
یکی دیگر از مهم‌ترین پیامدهای منفی وقوع آتش‌سوزی در جنگلها و مراتع، به خطر افتادن معیشت جامعه محلی وابسته به جنگلها و مراتع است که از منابع و تولیدات جنگلی از جمله محصولات فرعی (دارویی، خوراکی، صنعتی) و مرتعی، برای امرار معاش خود استفاده میکنند؛ یا اینکه از چوب درختان برای پختوپز، ساخت مسکن و غیره استفاده میکنند و نیاز است تدابیر لازم برای این امر اندیشیده شود.
طبق بررسیها، تقریباً 10 درصد آتش‌سوزی در جنگلها و مراتع کشور توسط عوامل طبیعی مانند برخورد صاعقه و آذرخش و خودسوزی جنگلها در اثر وزش بادهای گرم به وقوع می‌پیوندد.
در بیش از 90 درصد آتش‌سوزی‌ها عامل انسانی به‌صورت عمدی (ازجمله اختلافات قومی و عشیرهای و ایجاد آتش‌سوزی بهمنظور ضربه زدن به طوایف و اقوام دیگر؛ تبدیل جنگل به مرتع بهمنظور تأمین علوفه بیشتر برای چرای دام؛ تهیه و فروش زغال به سوداگران؛ گسترش اراضی کشاورزی همجوار جنگلها و مراتع توسط افراد سودجو و فرصتطلب یا یا به عبارت دیگر ایجاد آتش‌سوزی بهمنظور تصاحب زمین‌های منابع طبیعی و آتش‌زدن بقایای محصولات یا به اصطلاح پسچر مزارع در مجاور جنگلها) و غیرعمدی (ازجمله سهل‌انگاری یا کم‌توجهی گردشگران، چوپانان، جنگل‌بانان، کشاورزان و در انجام اقدامات مخاطره‌آمیز مانند خاموش نکردن صحیح آتش، انداختن ته سیگار روشن در طبیعت، رها کردن زباله‌های پرخطر مانند بطریهای شیشه‌ای و غیره) دخالت داشته است.
به طور کلی غالب بودن نقش عامل انسانی در وقوع آتش‌سوزی‌ها به‌ویژه آتش‌سوزی‌های که از روی عمد رخ می‌دهد و دلایلی که باعث شده جامعه محلی بعضاً خود عامل وقوع آتش‌سوزی باشند یا اینکه حداقل در برابر وقوع آتش‌سوزی احساس مسئولیت چندانی نداشته باشند، نشان از این دارد که متولیان امر نتوانسته‌اند در زمینه آموزش، فرهنگ‌سازی و حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم وابسته به جنگلها و مراتع، اقدامات اثرگذاری داشته باشند.
به‌عبارت بهتر مدیریت پایدار و اجتماع‌محور در خصوص منابع طبیعی از طریق پیوند دادن منافع جامعه محلی به منافع حمایت و حفاظت از منابع طبیعی به ویژه در امر مقابله با آتش‌سوزی‌ها، شکل نگرفته است.
حیات وحش نیازمند آرامش
تیر ماه سال 97 بود که برخی از دوستداران محیط زیست در شبکه های اجتماعی و پایگاههای خبری از ویلاسازی در منطقه حفاظت شده خاییز انتقاد کردند.
هادی سینایی مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: ساخت‌وساز در «منطقه حفاظت‌شده خائیز» هیچ‌مجوزی از سوی این اداره کل ندارد و به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان این اقدام غیرقانونی است و به همین دلیل متوقف است.
همچنین محمد داس وکیل دادگستری و فعال محیط‌زیست بهبهان دراین‌باره گفت: طرح توسعه گردشگری و ایجاد کمپینگ و اردوگاه در «منطقه حفاظت‌شده کوه خاییز» در زمستان سال 96 شروع شد که به دلیل نداشتن مجوز از سوی اداره کل محیط‌زیست کهگیلویه و بویراحمد متوقف شد.
او افزود: در این طرح قرار بود یکصد ویلا در قالب یک شهرک در «تنگ تکاب»، که یک منطقه با ارزش تاریخی و باستانی واقع در منطقه حفاظت‌شده خائیز است، ساخته شود.
وجود دو سد مارون و آریوبرزن و چشم‌اندازهای طبیعی آن در نزدیکی «تنگ تکاب» جذابیت زیادی را برای سرمایه‌گذاری از سوی بخش خصوصی در این منطقه ایجاد کرده است و به همین دلیل اقدام به ویلاسازی غیر قانونی در این منطقه کرده اند.
وجود مناطق باستانی در خاییز
علاوه بر ارزش های محیط زیست منطقه، "تنگه تکاب" محل نبرد "آریوبرزن" و خواهرش "یوتاب" با اسکندر بوده و کتیبه های آریوبرزن هم موجود است که بر همین اساس ثبت ملی هم شده است.
یکی از فعالان محیط زیست در اینباره می گوید: در زیر تنگه تکاب، آثاری از دوران ساسانی موجود است.
به فاصله چند متری همین منطقه ای که می خواهند در آن ویلا بسازند یک سد تنظیمی، چندی پیش با حضور وزیر نیرو افتتاح شد.
محمد نجات نیا فعال محیط زیست می گوید: نه سازمان میراث فرهنگی تخریب کوه را اعلام جرم کرده و نه سازمان حفاظت محیط زیست و هیچ یک از این سازمان ها به دادستانی اعلام جرم نکردند ولی آقای هاشمی مدیرکل محیط زیست کهگیلویه و بویراحد کار را متوقف و جلوی تخریب بی مجوز را گرفتند.
تعارضات و تهدیدهای منطقه
وجود روستاها و ساکنان این روستاها در حاشیه خاییز و دامدار و کشاورز بودن اهالی این روستاها تهدیدی برای منهطقه حفاظت شده خاییز است زیرا عدم تعادل دام و مرتع موجب هجوم رقابتی دامداران به منطقه شده و این امرموجب از بین رفتن پوشش گیاهی و افزایش روان آبها در سطح منطقه شده است.
استفاده از گیاهان دارویی ، گیاهانی که جنبه اقتصادی دارند ، گیاهانی که جنبه مصارف کاربردی در صنایع دستی و زندگی عشایری دارند، گیاهانی که جنبه خوراکی دارند از دیگر تهدیدهای این منطقه است همچنین علاوه بر راههای خاکی روستایی، راههای مالرو زیادی نیز در سطح منطقه پراکنده اند.
شکار بی رویه
با توجه به موقعیت منطقه به لحاظ نزدیکی به سه شهر دهدشت، بهبهان و دوگنبدان به تبع آن مسلح بودن بیشتر اهالی منطقه بر حسب سنت قدیمی خود، متأسفانه دست اندازی به حیات جانوری و شکار غیر مجاز وحوش همچنان ادامه دارد.
شکار حیواناتی از قبیل کل و بز، خرگوش و دیگرحیوانات و پرندگان حتی حیوانات گوشتخوار که به نحوی باعث آسیب رساندن به دام های اهلی می شوند مانند شغال، روباه و گرگ به صورت غیر قانونی توسط اهالی منطقه گزارش می شود.
وجود اماکن مسکونی در حاشیه و داخل منطقه موجب شد افراد سودجو با کمترین مانعی به طور سریع به تخریب یا شکار غیرمجاز خود پرداخته و در فاصله زمانی کوتاهی به خانه هایشان مراجعت کنند بدون اینکه مأموران محیط زیست بتوانند اقدامی انجام دهند.
فضای امن خاییز برای زاد و ولد وحوش
رییس اداره محیط زیست کهگیلویه گفت: با گشت و کنترل محیط بانان و ماموران اجرایی محیط زیست شهرستان، امنیت حیات وحش گونه‌های پرشمار منطقه حفاظت شده خائیز در فصل زادوولد وحوش بیش از پیش تامین شده است.
روح الله عزیزی با اشاره به شروع فصل زادآوری گونه‌های حیات وحش و پرندگان افزود: پیشگیری از شکار غیرمجاز و تشدید حفاظت از گونه‌های حیات وحش به ویژه در این فصل بیش از هر زمان دیگر نیازمند مشارکت همگانی است.
وی بیان کرد: پیش بینی می‌شود با توجه به امنیت و آرامش حاکم بر فضای زاد و ولد، جمعیت گونه‌های کل و بز افزایش چشمگیری داشته باشد.
عزیزی تعرض سودجویان به منطقه حفاظت شده خاییز را غیرممکن دانست و تاکید کرد: با کسانی که اقدام به زنده‌گیری بزغاله در برخی مناطق کوهستانی کنند، پرونده مجرمانه آنها خارج از نوبت رسیدگی و برخورد قاطع خواهد شد.
کمبود حافظ ومحیط بان در کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه به ازای هر ۱۰ هزار هکتار منطقه حفاظت شده یک محیط بان وجود دارد گفت: مناطق حفاظت شده کهگیلویه وبویراحمد از کمبود محیط بان رنج می‌برد. 
سید اسدالله هاشمی افزود: 13 منطقه حفاظت شده تحت پوشش محیط بانان محیط زیست استان قرار دارد.
مدیر کل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه وسعت مناطق حفاظت شده استان بیش از 312 هکتار منطقه جنگلی و کوهستانی است گفت: این مناطق وسیع و صعب العبور تنها توسط 76 محیط بان محافظت می‌شود.
هاشمی به آتش سوزی‌های اخیر در مناطق حفاظت شده اشاره کرد و با بیان اینکه در مناطق حفاظت شده خاییز کهگیلویه و دیل گچساران بیش از یک هزار و 600 کل و بز وجود دارد، افزود: در آتش سوزی‌های اخیر در این مناطق هیچ آسیبی به آنها وارد نشده است.
وی اضافه کرد: تعداد محیط بانان در این استان نسبت به وسعت مناطق حفاظت شده بسیار کم بوده و هم اینک به ازای هر چهار هزار و 160 هکتار منطقه حفاظت شده یک محیط بان در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.
هاشمی ادامه داد: این در حالی است که طبق استانداردهای بین المللی برای هر یک هزار هکتار یک محیط بان باید مشغول فعالیت باشد.
گردشگری مناطق حفاظت شده
پیوندهای عمیقی بین گردشگری و محیط زیست وجود دارد ،طبیعت زیبا و زندگی انواع گونه های جانوری و پرندگان وحشی، زمینه مناسبی را برای استفاده از این موهبت های خداوند برای بشر خسته از زندگی ماشینی فراهم كرده است.
در برخی كشورها ،پارك های ملی و مناطق حفاظت شده ،هرساله هزاران گردشگر طبیعت را به سوی خود می كشانند كه علاوه بر ایجاد محیطی مفرح برای مسافران ،برای دولت هم ایجاد درآمد پاك می كند.
به گفته كارشناس زیست محیط استان کهگیلویه و بویراحمد ،هزینه به دست آمده از استفاده گردشگران از مناطق حفاظت شده می تواند برای حفاظت گونه های گیاهی و جانوری و ازدیاد گونها در این مناطق كمك شایانی بكند.
عبدی پور معتقد است كه توسعه گردشگری زیست محیطی علاوه بر كسب درآمد و اشتغال زایی به فرهنگ سازی برای افراد بومی منطقه برای حفاظت از محیط زیست كمك می كند.
وی با بیان اینکه مناطق حفاظت شده از شریانهای حیاتی اكوسیستم كشور و جزو سرمایه های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی هستند كه در سالهای اخیر با چالش های متعددی مواجه شده اند ادامه داد: گردشگری طبیعی گونه ای از گردشگری است كه در آن گردشگران از مناطق طبیعی غیرمسكونی و دست نخورده بازدید كرده و به تماشای گیاهان، پرندگان و دیگر جانوران كمیاب می پردازند.
رئیس اداره محیط زیست كهگیلویه هم با اشاره به توجه ویژه كشورهای مختلف به حوزه محیط زیست گفت: در سال های اخیر با اجرای طرح های فرهنگی ،نقش مردم در حمایت از محیط زیست و همكاری با محیط بانان ، رشد چشمگیری در جمعیت حیات وحش این منطقه بكر صورت گرفته است.
روح الله عزیزی افزود: محیط زیست شهرستان آمادگی كامل برای توسعه صنعت اكوتوریسم و حضور طبیعت دوستان در این منطقه زیبا و بكر را دارد.
نگراني از تخريب مناطق حفاظت شده با توجيه گردشگري
مدیر کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد دخل و تصرفات غيرمسئولانه و مغاير با معيارهاي زيست‌محيطي به بهانه اجراي طرح‌هاي گردشگري در اين مناطق را همواره يكي از نگراني‌هاي جدي كارشناسان محيط‌زيست اعلام کرد.
اسداله هاشمی در اين‌باره گفت: يك اصل شناخته شده در طبيعت گردي در مناطق حفاظت شده اين است كه فعاليت‌هايي كه در اين زمينه انجام می شود بايد آسيبي به سا‌ختار طبيعي اين مناطق وارد نكند.
وی افزود: پيش از اجراي طرح گردشگري در مناطق حفاظت شده مطالعه دقيق توان و ظرفيت اين مناطق ضروري است تا مشخص شود منطقه مورد نظر قابليت ورود چه تعداد گردشگر را دارد.
علاوه براين، بايد هر برنامه‌اي كه در اين مناطق اجرا مي‌شود با مشاركت جوامع محلي باشد به‌طوري كه مردم محلي مطمئن شو ند كه حفاظت از اين مناطق به نفع آنها است.
اين رويكرد باعث مي‌شود مردم محلي به‌شدت از اين مناطق حفاظت كنند.
مدیر کل محیط زیست استان ضمن ابراز نگراني از تخريب‌هاي احتمالي ناشي از گردشگري بي‌ضابطه تأكيد كرد: آنچه مسلم است سرمايه‌گذاري كلان در مناطق حفاظت شده براي گردشگري هيچ توجيهي ندارد.
براي نمونه ساخت هتل در مناطق حفاظت شده يا سازه‌هاي ديگري كه رد پاي اكولوژيك داشته باشد مغاير با معيارهاي زيست‌محيطي است و اين موارد بايد با دقت در طرح‌هاي گردشگري مورد توجه قرار گيرد.
ارزش‌گذاری اقتصادی مناطق حفاظت‌شده گامی در جهت تحقق اقتصاد سبز
کارشناس اقتصادی استان گفت: ارزش‌گذاری اقتصادی مناطق حفاظت‌شده می‌تواند منجر به شناسایی ظرفیت‌های اکوسیستمی برای سرمایه‌گذاری اقتصادی و ایجاد اشتغال در چارچوب تفکر اقتصاد سبز و همگام با تحولات مرتبط در جامعه بین‌المللی شود.
آقای صمیمی دوست با بیان این مطلب که زیست‌بوم‌های طبیعی علاوه بر ارزش ذاتی و تاریخی، ارزش اقتصادی دارند و منبع ارائه طیف وسیعی از خدمات هستند، گفت: این خدمات می‌تواند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به رفاه انسان کمک کند که شامل خدمات تولیدی مانند غذا، سوخت، گیاهان دارویی، الوار، خدمات تنظیمی مانند تولید خاک، فتوسنتز، کنترل سیلاب، پالایش پسماند، گرده‌افشانی ، خدمات فرهنگی مانند تفرج و خدمات پشتیبان حیات مانند تولید اولیه منابع حیاتی، چرخه آب و مواد مغذی می‌شود.
وی اضافه کرد: متأسفانه مشکل نبود بازار برای ارزش‌گذاری این خدمات و رایگان پنداشتن آنها باعث رو به زوال رفتن کالاها و خدمات در بسیاری از اکوسیستم‌ها در سالهای اخیر شده است بنابراین آگاهی از این ارزش‌ها در اتخاذ تصمیم‌های توسعه‌ای اقتصادی و عمرانی بسیار ضروری و اثرگذار به نظر می‌رسد.
کارشناس اقتصادی استان همچنین منابع طبیعی و زیست‌بوم‌ها ازجمله جنگلها، مراتع، رودخانه‌ها، دریاها، گونه‌های گیاهی و جانوری و زمین‌های زراعی حاصلخیز را سرمایه طبیعی دانست و ادامه داد: ارزش اقتصادی واقعی این منابع ارزشمند را باید در محاسبات اقتصادی ملی وارد کنیم تا بتوانیم بر اساس استفاده و مدیریت اصولی آنها موجب افزایش رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی شویم.
آقای صمیمی دوست هدف از ارزش‌گذاری اقتصادی مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست را تعیین ارزش اقتصادی خدمات و کارکردهای اکوسیستم‌های طبیعی و درنهایت ورود این ارزش‌ها به حساب‌های ملی عنوان کرد و گفت: امیدوارم با این روش بتوانیم قدم مثبتی در جهت «سبز» کردن تولید ناخالص داخلی برداریم.
وی ادامه داد: اگرچه در حال حاضر ارزش خدمات اکوسیستمی برآورد شده در حساب‌های ملی ایران لحاظ نمی‌شود اما در صورت تخریب محیط زیست و اکوسیستم‌های طبیعی می تواند اثر سوء فراوانی بر کیفیت زندگی و رفاه جامعه داشته باشد.
راه های موفقیت در مدیریت جنگلها و مراتع
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی چالش‌های موجود نشان می‌دهد که مقابله با آتش‌سوزی‌های جنگلها و مراتع کشور دارای ابعاد مختلف فنی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است و سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست به‌عنوان متولیان اصلی و قانونی، به تنهایی نمی‌توانند از عهده انجام تمام عملیات حفاظتی و اطفای آتش‌سوزی جنگلها بر بیایند و نیازمند عزم ملی و مشارکت فعالانه تمامی ذی‌نفعان به‌ویژه مردم، کشاورزان و جوامع محلی وابسته به جنگلها و مراتع است.
لذا به منظور موفقیت در مدیریت حریق جنگلها و مراتع کشور و تحقق اهداف اسناد بالادستی در امر جلوگیری از تخریب و همچنین حفاظت و حمایت از منابع طبیعی، به سبب پراکندگی و گستردگی عرصه‌های منابع طبیعی کشور و در عین حال وابستگی معیشت مردم محلی به منافع حاصل از جنگلها و مراتع، لازم است ابتدا برنامه مدون، زمانبندی‌شده و گام به‌گام برای پیاده‌سازی حکمرانی مطلوب و مدیریت پایدار و اجتماع‌محور منابع طبیعی تهیه شود.
سپس طبق الزام بند «ج» ماده (38) قانون برنامه ششم توسعه، با تعامل و همفکری دستگاههای مرتبط با محوریت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست، برنامه مدیریت جامع پیشگیری و مقابله با آتش‌سوزی‌های عرصه‌های منابع طبیعی کشور که تمام ابعاد پایش، پیشبینی، پیشگیری، کشف و اطفای حریق، احیا و بازسازی و نحوه ساماندهی گروه‌های مردمی را در بر دارد، تدوین و عملیاتی شود.
ازجمله راهکارهای دیگری که در رفع چالش‌های مذکور می‌توانند مؤثر باشند، می‌توان به تأمین بودجه مورد نیاز، اصلاح و رفع خلاءهای قانونی در زمینه حمایت بیمه‌ای و قضایی از گروه‌های داوطلب مردمی آسیب‌دیده در جریان اطفای حریق و تعامل‌سازی دستگاه‌ها، آموزش و فرهنگ‌سازی حفاظت از منابع طبیعی و غیره اشاره کرد.
یاد آور می شود: منطقه حفاظت شده دنا، دنای شرقی، خائیز، خامی، دیل، سولك و سیوك كه ازغنی ترین مناطق زیستی از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری در ایران و دنیا هستند فرصت مناسبی را برای توسعه صنعت اكوتوریسم در استان چهار فصل كهگیلویه و بویراحمد فراهم كرده است.
نویسنده: سید غلامحسین موسوی سوق
