به گزارش پایگاه خبری عصر دنا به نقل از برنا، بنزین به عنوان یکی از فرآورده های نفتی و سوخت خودروهای شخصی از اهمیت زیادی در سبد سوختی کشورها برخوردار است. در حال حاضر، تقاضا برای آن در بازارهای جهانی و از جمله ایران به شدت افزایش یافته است. به ویژه فروکش کردن همه گیری کرونا و افزایش سفرها در کشور به پیشی گرفتن میزان مصرف از تولید منجر شده است.
افزایش ۴.۳ درصدی مصرف بنزین کشور در نوروز امسال
در فاصله روزهای بیست‌وپنجم اسفند ماه سال ۱۴۰۲ تا ۱۷ فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳، ۲ میلیارد و ۶۷۵ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر بنزین در کشور توزیع شده است که این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن (۲۵ اسفند ۱۴۰۱ تا ۱۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۲) با ۲ میلیارد و ۵۶۳ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر، افزایش ۴.۳ درصدی نشان می‌دهد.
میانگین مصرف بنزین در فاصله ۲۲ روزه ۲۵ اسفندماه سال ۱۴۰۲ تا پایان روز ۱۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۳، روزانه ۱۱۸ میلیون و ۴۰۰ هزار لیتر بوده است.که به معنای ناترازی 18 میلیون لیتری بنزین و واردات 4 میلیارد دلاری بنزین خواهد بود.
مدیریت مصرف بنزین، راهکارهایی برای کاهش مصرف و حفظ محیط زیست
با توجه به افزایش مصرف بنزین در کشور، لازم است که سیاست های مدیریت مصرف به عنوان یک اصل اساسی در برنامه های دولتی و شرکت های خصوصی مورد توجه قرار گیرد.
این سیاست ها می توانند شامل ترویج استفاده از وسایل نقلیه سبک و پرکارآمد، تشویق به استفاده از حمل و نقل عمومی، تعرفه گذاری مناسب برای بنزین و همچنین تشویق به استفاده از سوخت های جایگزین باشند.
با اعمال این سیاست ها، مصرف بنزین در کشور کاهش یافته و ناترازی در صادرات بنزین نخواهد رخ داد. علاوه بحال، با استفاده از سوخت های جایگزین مانند گاز طبيعي يا خودرو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍برقي، آلودگي هوا کاهش پیدا خواهد کرد و به حفظ محيط زيست کمک خواهد شد.
بارنامه‌های صوری عامل تشدید قاچاق و ناترازی سوخت
وقتی به هر میزان که مصرف سوخت وجود دارد، به بازار سوخت داده شود، این موضوع زمینه را برای سودجویی برخی از افراد فراهم می‌کند و افراد با جمع آوری لیتری بنزین ناگهان میلیون ها لیتر از آن را صادر می کنند.
در این بین یکی از روش‌های قاچاقچیان، استفاده از بارنامه‌های صوری است.
ناترازی سوخت دلایل متعددی دارد که قطعا یکی از دلایل مهم آن قاچاق سوخت است. قاچاق سوخت هم از روش‌های متعدد مثل بارنامه‌های صوری اتفاق می‌افتد که مقابله با آن حتما منجر به کاهش ناترازی خواهد شد.طبق آمار اعلامی شرکت ملی پخش به کمیسیون انرژی، روزانه ۲۰ میلیون لیتر قاچاق بنزین و گازوئیل داریم.
با کاهش ارزش پول ملی اکنون در سطح بالایی بنزین قاچاق می شود در این زمینه باید وزارت نفت نظارت بیشتری را داشته باشد.
قاچاق روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت در روز
در حال حاضر در کشور شاهد توزیع بیش از ۲۰۰ میلیون لیتر سوخت بنزین و گازوئیل در روز هستیم، توزیع این حجم از سوخت در حالی اتفاق می افتد که در گازوئیل اختلاف قیمت ۱۰۰ برابری و در بنزین اختلاف ۱۰ برابری نسبت به قیمت های بین المللی وجود دارد و همین امر باعث شده که انگیزه‌های قاچاق و سود‌های بادآورده از این محل در ایران بسیار زیاد شود و طبق برآورد‌ها و اظهار نظر‌هایی رسمی و غیر رسمی مسئولان، رقم تخمین قاچاق سوخت در کشور حدود ۲۰ میلیون لیتر در روز برآورد شده است که این عدد، شامل بنزین و گازوئیل است.
این حجم از قاچاق سوخت از نظر ارزش حدود ۵ میلیارد دلار یا بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است و این مقدار از انحراف و قاچاق سوخت در کشور برآورد می‌شود که در شهر‌های کشور با عث شده است مردم از شغل‌های مولد فاصله گرفته و به سراغ مشاغل زنجیره قاچاق سوخت بروند، طبق برآورد، ۵ میلیارد دلار عدم النفع حاصل از قاچاق سوخت، تقریبا معادل ساخت یک پالایشگاه ۲۰۰ هزار بشکه‌ای است.
در این شرایط همانند سایر کشورهای دنیا، راهکاری که ما به عنوان یک کشور نفتی و گازی بایدهرچه سریعتر به سمت آن برویم، ایجاد سامانه رصد برخط زنجیره سوخت است، این سامانه علاوه بر اینکه از اختلافات داده بین زنجیره توزیع و مصرف، مانند اختلافات داده بین جایگاه‌های عرضه سوخت و تانکر‌های حامل سوخت، سوخت تحویلی نیروگاه‌ها و توزیع سوخت از انبار‌های نفتی ممکن است ایجاد شود را نظارت می کند و می تواند از بروز مشکلات جاری این حوزه جلوگیری کند.
مدیریت قاچاق سوخت موضوعی فرا وزارتخانه‌ای است
مقابله با قاچاق بنزین داستانی طولانی است، دولت‌های مختلف برنامه‌هایی را برای این موضوع تدبیر می‌کنند اما همچنان عدد قاچاق سوخت در سطح قابل قبولی نیست، آن‌طور که شرکت ملی پخش اعلام کرده، برای حل این موضوع نیازمند همراهی و همکاری تمام بخش‌های مسئول در کشور است.
براساس اعلام این شرکت، قاچاق فرآورده‌های نفتی متاثر از عوامل مختلف تاثیرگذار از جمله نرخ ارزان سوخت داخلی در مقایسه با قیمت عرضه در کشورهای همسایه، نوسانات نرخ ارز، نیاز مبرم کشورهای همسایه به سوخت و غیره بوده که در این راستا واقعی کردن نرخ انواع فرآورده‌های نفتی از جمله پیشنهادهای همیشگی این شرکت بوده است.
نیروگاه‌ها ۲۵ درصد سوخت مایع دریافتی را قاچاق می‌کنند
محمد جعفری معادن ستاد مبارزه با قاچاق کالا گفت: نیروگاه‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد از سوختی که میگیرند را مصرف کرده و مستقیما قاچاق می‌کنند. صرفا طبق تقاضای نیروگاه به آنها سوخت تخصیص می‌یابد و برآورد ما این است که مجموعا ۲۵ درصد سوخت آنها قاچاق می‌شود.
۸۰ میلیـارد دلار یارانـه سـوخت در کشـور پرداخـت می‌شـود
اکنون سـالانه ۸۰ میلیـارد دلار یارانـه سـوخت در کشـور پرداخـت می‌شـود و ایـن در شـرایطی اسـت کـه سـال ۱۴۰۱ مجمـوع درآمدهـای نفتـی کشـور ۴۳ میلیـارد دلار بـود که ایـن اعـداد نشـان می‌دهـد ایـران حـدود ۲ برابـر درآمدهـای نفتـی خـود را صـرف پرداخـت یارانـه انـرژی کـرده اسـت.
تازه‌ترین ترازنامـه انـرژی کشـور شـدت مصـرف فرآورده‌هـای نفتـی را ۱.۴ برابـر میانگیـن سـرانه مصـرف جهانـی گـزارش می‌کند. اگر چـه ایـن اعـداد به‌خودی‌خود بسـیار بـزرگ هسـتند، امـا زمانـی کـه آن را بـا اعـداد بودجـه و عملکـرد آن در سـال ۱۴۰۱ مقایسـه کنیـم، عمـق فاجعـه مشـخص می‌شـود.
