این استان با توجه به موقعیت اکولوژیکی و توپوگرافی خاص خود دارای پوشش گیاهی، جانوری و منابع حیاتی متنوعی است به گونه ای که افزون بر ۲۰ درصد پوشش جنگلی زاگرس و حدود ۴۰ درصد گونه های دارویی کشور را در خود جای داده است.
هم اینک هفت منطقه حفاظت شده نا دبا وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای
شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵
هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار و ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار،
سولک با ۲ هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در این استان زیبا
وجود دارد.
کهگیلویه وبویراحمد همچنین دارای پنج منطقه شکار ممنوع شامل پادنای سمیرم، خرم ناز، لار و ماغر، حاتم و کوه تلرش است.
مناطق شکار ممنوع به مناطقی گفته میشود که برای حفاظت و حمایت از جمعیت
یک یا چند گونه از پستانداران و پرندگان در آن ایجاد شده و قادر به پذیرش
شکار مجاز از طریق صدور پروانه نیست.
منطقه حفاظت شده و گنجینه ارزشمند
و نهان در کوه قامت برافراشته دنا همواره مورد تعرض و تهدیدهای برخی
سودجویان، طمع ورزان و تازیانههای بی رحمانه شکارچیان در طول سالیان
متمادی بوده است.
همین ظرفیت های بی نظیر و مناطق مستعد طبیعی و خدادادی عاملی برای تعرض ، تخریبها، بی مهریها و سودجوییهای روزافزون و تراژدی غم انگیز در عرصه های زیست محیطی شده است که البته برخی دخالتهای مستقیم و غیرمستقیم و بهره برداریهای غیراصولی انسانی را نیز می توان از جدیترین تهدیدها از نظر پژوهشها و ارزیابیهای انجام شده در این رهگذر به شمار آورد.
زخمهای ناشی از فعالیتهای توسعهای و غیرکارشناسی در منطقه، آتش سوزیها، چرای بی رویه دام، توسعه زمینهای زراعی و بهره برداری بی رویه از جنگلها و مراتع از جمله تهدیدهای جدی در این منطقه است.
بهره گیری از جوامع محلی
مسئولان و متولیان امر در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد بهمراه کارشناسان، دلسوزان و فعالان زیست محیطی روز شنبه در نشستی ویژه در شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی در اتاق بازرگانی استان به بررسی مهمترین آسیب ها و چالش های پنهان و آشکار و همچنین ارایه راهکارها و پیشنهادهای راهگشا در این عرصه مهم اقتصادی پرداختند.
مهمترین نکته ای که متولیان و دست اندرکاران امر در بخش های دولتی و خصوصی بر روی آن تاکید داشتند و شاید تنها عامل و نسخه شفابخش و نجات دهنده برای جلوگیری از تخریب ها و بحران های گسترده زیست محیطی منطقه است همراهی، مشارکت و تعامل با مردم به جای تقابل با آنهاست.
دولت از طرح های پیشنهادی راهگشا درعرصه زیست محیطی حمایت می کند
استاندار کهگیلویه وبویراحمد در همین زمینه با اشاره به رویکرد تعاملی با مردم بویژه جوامع محلی برای کاهش میزان تخریب ها ، حراست و صیانت از منابع طبیعی و زیست محیطی گفت: دولت با آغوش باز از طرح های راهگشا و اثربخش در عرصه زیست محیطی حمایت خواهد کرد.
حسین کلانتری تاکید کرد: دستگاه های متولی از جمله منابع طبیعی و محیط زیست استان نیز موظف به تعامل ، همکاری وهمیاری بیشتر با بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد در این عرصه مهم اقتصادی و حیاتی در استان هستند.
وی بهره مندی از نقش فعال جوامع محلی را یکی از مهمترین، باارج ترین، اثرگذارترین و در عین حال کاربردی ترین برنامه و راهکار در راستای حفاظت و صیانت از منابع زیست محیطی و طبیعی دانست و گفت: رسانه ها و تشکل های مردم نهاد نیز با ایجاد حساسیت، آگاهی بخشی و فرهنگ سازی نقش تعیین کننده ای در جلب و همراهی جوامع محلی با دستگاه ها و نهادهای متولی مربوط به حوزه مسایل زیست محیطی و منابع طبیعی در استان دارند.
وی با استقبال از نقش آفرینی رسانه های جمعی و حتی شبکه های اجتماعی و حساسیت تشکل های مردم نهاد در آگاهی بخشی،اطلاع رسانی و تحریک پذیری جامعه در راستای تخریب حوزه های زیست محیطی بر ادامه همکاری ها و ارائه راهکارهای مناسب از سوی آنها تاکید کرد.
کلانتری همچنین با اشاره به چالش ها و بحران موجود تغییرات آب و هوایی
در سطح جهان و کشور ایران، گفت: بدون شک باید برش منطقه ای و استانی مناسبی
از همه تهدیدها و خطرات موجود در این راستا تهیه و راهکارهای لازم و
کارشناسی نیز برای آن تدوین و ارائه شود.
وی مدیریت صحیح در مصرف منابع
آبی برای جلوگیری از بحران های خشکسالی ، استفاده بهینه از حوزه زیست
محیطی و منابع طبیعی استان در زمینه اجرای طرح های عمرانی را از دیگر
راهکارهای مناسب برای کاهش خطرات و تهدیدهای زیست محیطی و تغییرات آب و
هوایی ذکر کرد.
استاندار کهگیلویه وبویراحمد همچنین موضوع آموزش به عنوان یک راهکار زیربنایی در عرصه زیست محیطی و عمومی کردن فرهنگ صیانت از محیط زیست را یادآور شد و گفت: دستگاه ها باید از ایجاد حساسیت ، اگاهی بخشی و مشارکت سازمان های مردم نهاد در این زمینه استقبال کنند.
وی تصریح کرد: رویکرد و راهبرد دولت تدبیرو امید نیز همواره بر حمایت و جلب مشارکت بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد در تمامی حوزه ها بویژه در راستای صیانت از منابع زیست محیطی استوار است.
کلانتری تاکید کرد: شورای گفت وگوی دولت با بخش خصوصی راهبرد و طرحی ابتکاری از سوی دولت تدبیرو امید محسوب می شود که ضرورت و تاکید بیش از پیش این دولت بر هم افزایی ، تعامل و گفتمان سازی و همچنین تقویت ، حمایت و جلب مشارکت بخش خصوصی با رویکردی مبتنی بر رونق تولید و اشتغال است.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع ، معادن و کشاورزی یاسوج نیز در این نشست گفت: بدون شک بخش دولتی و یا دستگاه های متولی محیط زیست و یا منابع طبیعی بدون همکاری و مشارکت بخش خصوصی قادر نیستند از حدود یک میلیون هکتار عرصه زیست محیطی و عرصه های ملی در این استان حراست و صیانت کنند.
جبار کیانی اظهار داشت: مهمترین راهکار در این راستا جلب مشارکت بخش خصوصی و ایجاد بستر و زمینه فعالیت خودجوش انها و همچنین به مشارکت طلبیدن مردم و جوامع محلی با ایجاد تعامل مثبت به جای تقابل با آنهاست.
وی تاکید کرد: تجربه و یافته های علمی و تحقیقاتی ثابت کرده که تقابل با جوامع محلی و یا فعالان زیست محیطی همواره به یکی از چالش های پیش رو و بروز خطرات و تنگناهای روزافزون در عرصه های زیست محیطی و حتی افزایش تخریب و نابودی این سرمایه های ارزشمند ملی منجر شده است.
ریس اتاق بازرگانی یاسوج گفت: هم اینک بیش از ۸۰ سازمان مردم نهاد و فعال زیست محیطی در این استان مشغول فعالیت هستند و منابع طبیعی و محیط زیست استان نیز می توانند با جلب مشارکت و همراهی آنها بسیاری از خلاء های موجود در زمینه نیروی انسانی و محیط بانان و یا جنگل بانان خود در عرصه های طبیعی و زیست محیطی را پر کنند.
کیانی تصریح کرد: دولت و دستگاه های متولی باید تسهیل گری کنند و با ایجاد مشوق ها و بستر سازی ، مسیر فعالیت و نقش آفرینی بخش خصوصی را بیش از پیش فراهم کنند.
وی همچنین خواستار تشکیل کارگروهی متشکل از سازمان حفاظت محیط زیست ، اداره کل منابع طبیعی ، معاونت اقتصادی و عمرانی استانداری، جهاد کشاورزی واتاق بازرگانی به منظور ایجاد راهکاری اصولی و مدون برای حفاظت از عرصه های زیست محیطی در استان شد.
کیانی همچنین ایجاد تشکل های روستایی برای بهره وری از عرصه های منابع طبیعی تحت سازمان حفاظت محیط زیست به صورت یکپارچه، ارائه برنامه و استراتژی مناسب جهت بهره برداری از اراضی ملی و شیب دار، تولید انرژی های پاک و تجدید پذیر خورشیدی و یا بادی با استفاده ازعرصه های در اختیار محیط زیست و منابع طبیعی در سطح استان با نظارت سازمان های متولی وارائه طرح ها و پروژه های مرتبط توسط بخش خصوصی و همچنین اختصاص منابع مالی از محل تسهیلات در حوزه های مختلف را از دیگر راهکارهای مورد نظر در این راستا عنوان کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه وبویراحمد نیز بر ضرورت همکاریهای گسترده رسانهای، اطلاع رسانی عمیق و مشارکت هدفمند و قانونمند مردم در زمینه مسائل زیست محیطی تاکید کرد و گفت: هر میزان هزینه در این راستا، سرمایه گذاری برای آیندگان است.
سید اسدالله هاشمی تصریح کرد: سازمانهای مردم نهاد (سمنها) با ساختار و
شرایط سازماندهی شده بهترین حلقه اتصال بین مردم و سازمانهای متولی در
حوزه مسائل زیست محیطی و منابع طبیعی هستند.
وی با بیان اینکه امکانات و
نیروی انسانی از سوی نهادهای متولی برای حفاظت و صیانت از عرصههای طبیعی و
زیست محیطی به هیچ وجه جوابگو نیست، افزود: بسیاری از تخریبها و چالشهای
این حوزه ناشی از سهل انگاریها و دخالتهای انسانی است.
هاشمی با
اشاره به چالشها و بحران موجود تغییرات آب و هوایی در سطح جهان و کشور
ایران، گفت: باید برش منطقهای و استانی مناسبی از همه تهدیدها و خطرات
موجود در این راستا تهیه و راهکارهای لازم و کارشناسی نیز برای آن تدوین و
ارائه شود.
هاشمی یکی از چالشهای جدی زیست محیطی در کهگیلویه و بویر
احمد را مربوط به تولید، پایش و بازیافت زبالهها و موضوع پسماندهای خانگی و
صنعتی دانست و افزود: رفع این معضل منوط به اجرای طرح جامع پسماند در
شهرهای مختلف استان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: گرچه تاکنون مطالعه
دقیق و جامعی برای شناسایی گونههای گیاهی در استان انجام نشده اما برخی
گونههای جانوری در این منطقه هم اینک در معرض خطر تهدید قرار دارند.
هاشمی با اشاره به بیش از یکهزار و ۲۰۰ گونه گیاهی معادل ۱۶ درصد گونههای
گیاهی کل کشور در منطقه حفاظت شده دنا، گفت: ۲۵ درصد گونههای دارویی کشور
در این منطقه رشد میکند.
وی با تاکید بر اینکه ظرفیتهای موجود زیست
محیطی مناطق حفاظت شده و گونههای گیاهی و جانوری امروزه از سرمایههای
اصلی و منابع مهم توسعه پایدار محسوب میشوند، خواستار همکاری و اهتمام
ویژه مردم، مسئولان و دستگاههای مختلف اجرایی برای حفاظت از این منابع
ارزشمند شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد بر ضرورت
همکاریهای گسترده رسانهای، اطلاع رسانی عمیق و مشارکت هدفمند و قانونمند
مردم در زمینه مسائل زیست محیطی تاکید دارد و معتقد است: هر میزان هزینه در
این راستا، سرمایه گذاری برای آیندگان است.
هاشمی با تاکید بر اینکه پسابهای خانگی در سطح روستاها نیز سبب
آلودگیهای زیست محیطی، آبهای سطحی، سفرههای زیرزمینی و دشتهای آبخوان
شده، بر ضرورت نگاه ویژه دولت برای اجرای طرحهای دفع بهداشتی فاضلاب در
سطح روستاها و همکاری بیشتر دهیاران در این زمینه نیز تاکید کرد.
وی
بوته کنیهای گسترده گیاهان خوراکی و دارویی، افزایش بی رویه شکار گونههای
جانوری، کاهش محسوس منابع آبی، استفادههای بی رویه از سموم در زمینهای
کشاورزی به جای مبارزه بیولوژیکی از سوی کشاورزان را از دیگر آسیبها و
چالشهای موجود زیست محیطی در کشور و این استان دانست.
مدیرکل حفاظت
محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت که برخی از چالشهای زیست محیطی گر چه
علل فرا ملی و منطقهای دارند اما بروز بسیاری از این دغدغههای جدی ناشی
از دخالتهای انسانی است.
ضرورت تقویت تشکلهای زیست محیطی
دبیر اجرایی تشکل زیست محیطی «نهضت
سبز زاگرس» نیز ضرورت حمایت و تقویت بیش از پیش مسئولان و متولیان امر در
حوزه مسائل زیست محیطی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد را یادآور شد و
گفت که غفلت از این سرمایه ارزشمند انسانی تشدید بحرانهای زیست محیطی را
به دنبال دارد.
امید سجادیان یادآور شد که یکی از اهداف و سیاستهای
اصلی این تشکل مردمی ترویج و ارائه آموزش، فرهنگ سازی توام با برنامههای
احیایی جنگلها در عرصههای طبیعی است.
کهگیلویه و بویراحمد دارای ۱۸ تشکل زیست محیطی فعال با حدود هفت هزار و ۲۵۲ عضو است.
سجادیان همچنین از برخی بی مهری ها ، کم توجهی ها و ایجاد موانع از سوی دستگاه های متولی و اجرای در عرصه زیست محیطی ابراز گلایه کرد و گفت: اگر حمایت نمی کنند ، ایجاد مانع نیز نکنند و اجازه دهند تا بخش خصوصی و فعالان این عرصه خود
دبیر اجرایی تشکل زیست محیطی «نهضت سبز زاگرس» با بیان اینکه آموزش طرح
کاشت بذر بلوط برای دانش آموزان یکی از مهمترین برنامه های این نهاد مردمی
است، گفت که در فصلهای بهار و تابستان اجرای آن قوت بیشتری پیدا میکند.
سجادیان ادامه داد: دانش آموزان و دوستداران طبیعت ضمن مشارکت در کاشت بذر
بلوط با فواید جنگلها، گونههای بومی منطقه و همچنین روش کاشت صحیح بذرها
توسط کارشناسان نیز آشنا خواهند شد.
وی افزود: آموزش معلمان برای
مراقبت از بذرهای کاشته شده تا زمان انتقال به عرصه از دیگر اقدامات مؤثر
در طرح جنگل کاری توسط این تشکل مردمی زیست محیطی است.
سجادیان با اشاره به طرح «هر مدرسه یک نهالستان» گفت: سالانه این طرح در بیش از ۱۰ مدرسه اجرا می شود.
کاهش سطح و پوشش جنگلها در کهگیلویه و بویراحمد در حالی است که ذخیره
گاههای جنگلی علاوه بر حفاظت از منابع آب و خاک و کاهش آلودگیهای ناشی از
ریزگردها، سبب ذخیره بیشتر آب میشود.
بر اساس نظر کارشناسان میزان ذخیره آب در مناطق دارای پوشش گیاهی و جنگلی ۴۰ برابر زمینهای بدون پوشش گیاهی است.