پاچه خواری

عصر دنا- نصرالله شفیعی: چاپلوسی و اصطلاح امروزی اش که شاید بشود پاچه خواری، صفت زشتی است که در آموزه های معصومین علیهم السلام سخت مورد نکوهش قرار گرفته است. چاپلوسی علاوه بر آنکه شخصیت و جایگاه سترگ آدمی را لگد مال می کند باعث می شود که طرف مقابل نیز احساس کاذبی پیدا کند که نداشته هایش را داشته ها فرض کند آن موقع انتظاراتش بر اساس آن چیزی شکل بگیرد که پاچه خواران از او با زبان یا با قلم ساخته اند.
یکی از اهداف پاچه خواری خود فردی است که دست به پاچه خواری می زند تا از این رهگذر برای خود نان و آب و موقعیتی دست و پا کند.
در کشور ما چاپلوسی به عنوان یک رویه غلط و مزمن سالها و یا شاید قرن ها است که ادامه دارد.
بخشی از اشعار شاعران ما در مدح و تعریف های بی مزه از پادشاهانی است که نه از نظر شخصیتی لیاقت این همه مدح و ثنا را داشته اند و نه عملکردشان شایسته این مدح و ثناها بوده است.
شاعران و درباریان و مردمی که با این پادشاهان در تماس بوده اند به تجربه دریافته اند که هر چه چاپلوسی بیشتر کنند به نان و نوای بیشتری می رسند. از این رو بازار چاپلوسی همواره پر رونق بوده است. این فرهنگ غلط در عوام هم نفوذ کرده و در نتیجه هر کس برای آنکه خود را بیشتر عزیز کند و نانش چرب تر شود دست به این رفتار زشت زده است.
یکی از مصادیق پاچه خواری دادن القاب غیر واقعی و اغراق آمیز است. در زمان های گذشته عناوین مختلف همچون قبله عالم که به پادشاهان می داده اند از مصادیق این ادبیات در سخن گفتن متملقانه بوده است.
امروز نیز به سبکی دیگر این پاچه خواری ادامه دارد.
گویا از معجزات مسئولیت این است که وقتی فردی به مدیرت دستگاهی منصوب می شود حتما صاحب مدرک *دکتر* یا *مهندس* نیز می شود.
گاه به یک روحانی که هنوز مدارج بالایی را در حوزه طی نکرده و حالا مسئولیتی دارد آیت الله می گویند. این در حالی است که عنوان آیت الله نیز ضوابطی دارد و حداقلش این است که آن فرد به مقام اجتهاد رسیده باشد.
مگر افراد کمبود دارند که ما بخواهیم با دادن این عناوین غیر واقعی کمبودهای آنها را رفع کنیم؟ یا اینکه با چاپلوسی ها می خواهیم کمبودهای خود را بر طرف کنیم. خود را بیشتر عزیز کنیم تا به نان و نوایی برسیم.
به هر حال چاپلوسی یا عبارت روزآمد آن پاچه خواری صفت زشتی است که شدیدا باید از آن دوری جست.
افرادی که در معرض این چاپلوسی ها قرار می گیرند نباید به افراد پاچه خوار اجازه این چاپلوسی ها را بدهند. فرض کنیم یک مجری یا مسئول ما دون در خیر مقدمی مقام مافوق را دکتر خطاب می کند در حالی که او دکتر نیست. این مقام مسئول می تواند وقتی نوبت سخنرانی اش رسید بگوید من دکتر نیستم و از حالا به بعد کسی من را با این عنوان مورد خطاب قرار ندهد.
بدون تردید اگر چند بار این واکنش رخ بدهد این سبک پاچه خواری از جامعه رخت بر می بندد. اما وای از زمانی که خود فرد مسئول نیز از این پاچه خواری ها خوشش بیاید.
سخن را کوتاه کنم و بر این فرمایش رسول خدا تأکید بکنم که فرمود: بر صورت چاپلوسان خاک بپاشید.

 یادآوری: این را که گقتم بدان معنا نیست که دیگران و آنهایی را که منشأ خدمات عالی بوده با ذکر جمیل از آنها یاد نکنیم. اتفاقا در چنین مواردی باید از خدمات و تلاش های افراد به نیکی یاد شود تا  خادم و غیر خادم و یا خائن از هم تمیز داده شود.