مشرق: روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: این روزنامه غربگرا با ادبیات رسانههای مغرض غربی و بدون اشاره به شیطنت و بدعهدی اروپا در برجام (و قبل از آن میزبانی گروههای تروریستی، همراهی با تحریمهای آمریکا، حمایت از رژیم صدام در جنگ تحمیلی و...) نوشت: نزدیک به سه ماه از آغاز کار دولت چهاردهم در ایران، در شرایطی که رئیسجمهور جدید ایران برنامه سیاست خارجی خود را ایجاد توازن در روابط خارجی و بهبود روابط با غرب اعلام کرده بود، شاهد این هستیم که شرایط روابط ایران و اروپا روزبهروز وخیمتر میشود. درست چند هفته بعد از آغاز به کار دولت چهاردهم، اتهامهایی مرتبط با ارسال موشکهای بالستیک ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین منتشر شد. کشورهای اروپایی بیانیههای تندی در این مورد صادر کردند و اعلام کردند که خطوط هوائی دولتی ایران را تحریم خواهند کرد. بعد از آنکه ایران در واکنش به ترور اسماعیل هنیه در تهران، اقدام نظامی علیه اسرائیل انجام داد، اتحادیه اروپا بسته تحریمی جدیدی را علیه ایران تصویب کرد و رسماً خطوط هواپیمایی ملی ایران را تحریم کرد تا تمامی پروازهای مسافری ایران به پایتختهای اروپایی متوقف شود. چند روز بعد، در نشست مشترک اتحادیه اروپا و کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس، بیانیه مشترکی منتشر شد که در آن ایران به اشغال سه جزیره ایرانی مورد ادعای امارات متحده عربی متهم شده بود. این اقدامهای دولتهای اروپایی با واکنش تند ایران مواجه شد اما چرا وضعیت روابط تهران و اروپا تا این حد وخیم شده است؟ تا پیش از این تحلیلگران معتقد بودند که سه عامل اصلی مانع بهبود روابط ایران و اروپا است. نخست متوقف ماندن مذاکرات هستهای و تشدید فعالیتهای هستهای ایران، دوم ناآرامیهای پائیز ۱۴۰۱ و اتهامهای حقوق بشری به حکومت ایران و سوم، ادعای ارسال سلاحهای ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین. در یک سال گذشته نهتنها اقدامی برای حل این پروندهها در روابط ایران و اروپا انجام نشده است، بلکه مسائل تازهای هم به این پروندهها افزوده شده است. بسیاری از اروپاییها در حمایت از اسرائیل با سیاستهای منطقهای ایران، از جمله حمایت ایران از گروههای شبهنظامی انتقاد میکردند، اما با حمله ۷ اکتبر و آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه و بهتازگی لبنان، مسئله گروههای متحد ایران به یک مسئله جدی در منطقه تبدیل شدهاست. در عین حال در تابستان سال جاری، اتهام ارسال موشکهای بالستیک به روسیه هم به پروندههای مورد اختلاف ایران و اروپا اضافه شدهاست.
این روزنامه در ادامه از قول یک دیپلمات سابق و غربگرا به نام ابوالقاسم دلفی ادعا کرد: در تهران دنبال مشکل بگردیم. وقتی روابط اقتصادی و سیاسی شورای همکاری خلیجفارس و اتحادیه اروپا تا این حد توسعه پیدا میکند، مواضع سیاسی آنها هم نزدیک میشود. ما نباید این موضعگیریها را اینگونه تعبیر کنیم که اروپاییها نمیخواهند با ایران کار کنند، بلکه باید به دنبال اشکالات و موانعی بگردیم که باعث شده است روابط ما با اروپا تا این حد دچار تنش شود. تمایل یا بیمیلی اروپا به رابطه با تهران، کاملاً به عملکرد ما بستگی دارد. روابط بین کشورها دوطرفه است و نمیتوان همه چیز را یکطرفه و در قالب تمایل یک طرف تحلیل کرد. دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در طول سه سال دولت سیزدهم هر آنچه توانستیم در جهت ویران کردن روابط با غرب انجام دادیم؛ گفتوگوهای هستهای بدون نتیجه ماند و برجام احیا نشد و گفتوگوهای مستقیم و غیرمستقیم هم نتیجهای در بر نداشت. همه اقدامهای ایران نشان میداد که راه خودش را انتخاب کردهاست و قصد دارد ارتباط خودش را با شرق گسترش دهد. ایران به گونهای رفتار کرد که انگار میخواهد روابطش را با شرق به هر قیمتی ادامه دهد و اهمیتی به تمایل غرب نشان نمیدهد. حتی اگر کورهراهی هم وجود داشت که گشایشی در روابط ایجاد شود، مسدود کردیم.
دولت چهاردهم با آنچه در دوران انتخابات از سوی پزشکیان و ظریف اعلام شد، این انتظار را ایجاد کرد که در روابط خارجی مجدداً توازن ایجاد شود. دنیا منتظر این بود که ببیند چگونه این شعارهای انتخاباتی پس از انتخاب پزشکیان به عمل تبدیل میشود. مقامهای دولت آمریکا از ابتدای پیروزی پزشکیان گفته بودند که به حرفها چندان اهمیت نمیدهند و منتظر نتیجه اقدامهای عملی میمانند. طرفهای غربی منتظر این بودند که ببینند چه اتفاقی میافتد، که متاسفانه بهرغم اظهاراتی که از سوی مقامهای دولت چهاردهم بیان شد، سه ماه بعد از آغاز به کار این دولت، اتفاق قابل توجهی در راستای توازنبخشی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران رخ ندادهاست.... به نظر من مانعتراشی و سنگاندازی در روابط ایران و اروپا، بیشتر از طرف تهران اتفاق افتاده است. ما به گونهای در روابط خارجی رفتار کردهایم که هیچ جایگاه مشخصی برای نقش داشتن در سیاست خارجی اروپا برای خودمان تعریف نکردهایم و متقابلاً هر چقدر توانستهایم، خودمان را از اروپا دور کردهایم. این رفتارها در دوران دولت سیزدهم به صورت عامدانه انجام میشد و مشخصاً هدف این بود که ایران از اروپا و آمریکا دورتر و دورتر شود. اما اینکه چرا در شرایط فعلی همچنان این روند ادامه دارد، سؤالی است که باید از دستاندرکاران کنونی سیاست خارجی پرسید.
هممیهن در گزارش باسمهای خود هیچ اشارهای به خیانتها و جنایتهای دامنهدار برخی دولتهای اروپایی علیه ایران نکرده و حتی به پایمال کردن حقوق ایران در برجام هم نپرداخته است. این رویکرد به معنای آن است که برخی رسانهها در داخل ایران، ولو در حد انتحار حیثیتی، برای طرفهای گستاخ و عهدشکن خارجی کار میکنند.