تابناک: هنر دوبله، یکی از عرصه های هنری است که اتفاقا ایرانیان در آن خوش درخشیده اند و با وجود بهره مندی اندک از تکنولوژی روز، اما به همت و به مدد استادان بزرگ، همواره از درخشان ترین عرصه های هنری در ایران بوده است. در عرصه جهانی نیز هنر دوبله ایرانی همواره سرآمد و تحسین برانگیز بوده است.
اما تاثیرات هوش مصنوعی براین هنر در شرایط فعلی و مخصوصا در مسیر راه آینده، چالش هایی را برای این حوزه رقم زده است. در حالی که هنر دوبله از همان ابتدا، با چالش درآمد پایین برای هنرمندان و استادان همراه بوده است، حالا علاقه مندان تازه کار این حوزه، با تردید بیشتری نسبت به انتخاب این حرفه به عنوان شغل اصلی و یا حتی شغل دوم خود نگاه می کنند.
دیگر بسیار عجیب نیست که ببینیم صدای بازیگر اصلی فیلم، با بیان و زبان فارسی و حتی لحن ایرانیزه شده و در انطباق کامل با حرکت لب و و دهان و حالت کلی بازیگر، در رسانه پخش شود و احساس دقیق تر و نزدیک تری را هم به مخاطب القا کند.
دغدغه یک هنرمند دوبله؛ هوش مصنوعی حس ندارد!
در این میان آیا باید از پایان عمر هنر دوبله در آینده نزدیک سخن به میان بیاوریم؟
مهسا عرفانی، دوبلر و فرزند دو دوبلر مشهور ایرانی، در این باره گفت: استفاده از هوش مصنوعی برای تولید صدا‌هایی که الان در بین ما نیستند موافق نیستم، چون آن صدا، صدای کامپیوتری است و هیچ حس و انرژی ندارد.
وی در پاسخ به این سوال که ممکن است هوش مصنوعی جایگزین کار دوبله شود گفت: شاید خیلی کوتاه الان دارد این اتفاق می‌افتد ولی فکر نمی کنم آن تاثیرگذاری را داشته باشد. در حرفه دوبله، ما هر کدام به عنوان یک گوینده یک تاثیر منحصر به فردی روی شخصیت‌ها می گذاریم که در استفاده از هوش مصنوعی این اتفاق نمی افتد.
موافقان و مخالفان چه می گویند؟
البته در این میان هستند کسانی که معتقدند هوش مصنوعی به عنوان یک علم و فناوری نوین، نقش مهمی در صنعت دوبله ایفا می‌کند.آنها می گویند: دوبله، عمل تلفظ کلام دیگری با هدف ارائه نسخه‌های صوتی یا متنی به زبان‌های مختلف است و در صنایع سینما، تلویزیون، انیمیشن و بازی‌های ویدئویی استفاده می‌شود. هوش مصنوعی با ارائه امکانات متنوع، قابلیت‌ها و کاربردهای چشمگیری که دارد می‌تواند در این حوزه هم حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.
این عده اعتقاد دارند هوش مصنوعی با امکانات متنوع و بی‌نظیری که دارد می‌تواند به کل صنعت دوبله را متحول کند. از جمله مهمترین تغییراتی که هوش مصنوعی می‌تواند بر روی صنعت دوبله بگذارید می‌توان به مواردی مانند کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت دوبله در شرایط خاص، سرعت بالای دوبله، دوبله به زبان‌های مختلف و .. اشاره کرد. در ادامه بیشتر در خصوص این موارد صحبت خواهیم کرد.
زیبایی کار مهم است
علی عقیلی یکی از فعالین نسبتا تازه کار در زمینه دوبله درباره تاثیر هوش مصنوعی بر تنگ تر شده عرصه بر هنرمندان می گوید: نمی‌توان به‌طور دقیق به این سوال پاسخ داد. در برخی از موارد هوش مصنوعی می‌تواند کیفیت دوبله را بهبود بخشد و در برخی موارد قطعا خیر! مگر می‌شود که هوش مصنوعی بتواند به زیبایی زنده یاد چنگیز جلیلوند دوبله کند؟
با این حال خود عقیلی معتقد است که هوش مصنوعی با اجرای الگوریتم‌ها و استفاده از مدل‌های یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی توانایی‌هایی برای بهبود کیفیت دوبله‌هایی را دارد که به طور سنتی توسط انسان‌ها انجام می‌شد.
در هر حال قدرت ایران در دوبله و ضعیف بودن بسیاری از کشورهای دیگر در این هنر، چه بسا انگیزه مضاعفی در آنها ایجاد کند تا در استفاده حرفه ای تر و اصولی تر از اابزار هوش مصنوعی در صنعت دوبله کارهای ویژه تر و ابدعات عجیب و غریبی را رقم بزنند. همین ابداعات چالشی در برابر هنر و صنعت دوبله ایرانی خواهد بود.
