هنرمندی خاص که سوژه شد

ایسنا: زیبا ارژنگ کارگردان انیمیشن درباره موضوع فیلم خود گفت: این انیمیشن براساس نقاشی های یک بانوی فلسطینی ساخته می‌شود. هبه زقوت نقاش و آرتیست فلسطینی تبار بود و در غزه زندگی می کرد، او به همراه دو پسرش در حملات گسترده اسرائیل به غزه در پاییز سال پیش (۱۳ اکتبر ۲۰۲۳) شهید شد و تمام تابلوهای این هنرمند در این حادثه سوختند و نابود شدند.
وی افزود: داستان زندگی هبه زقوت با تابلوهایی که خودش کشیده روایت می‌شود. گویی هر تابلو جان می‌گیرد و با پرداختن به آن با قسمتی از زندگی او آشنا می شویم. هبه زقوت سه هفته قبل از کشته شدنش ویدئویی از آثارش را برای گالری داری در قدس فرستاد و درخواست کرد نمایشگاهی از تابلوهایش در سرزمین اشغال شده آبا و اجدادی اش، قدس، برگزار کند تابلوهای این هنرمند را همراه با گالری دار می بینیم.

ارژنگ درباره نحوه شکل‌گیری ایده و دلیل پرداختن به چنین موضوعی توضیح داد: من هم مثل بسیاری از افراد اخبار روز ایران و جهان را دنبال می کنم و همیشه دیدن جنگ در کشورهای مختلف برایم ناخوشایند بوده، اما چیزی که بیشتر از همه آزاردهنده است، کشته شدن زنان و کودکانی است که در حال زندگی روزمره خودشان هستند و کاری به جنگ ندارند اما جنگ به سراغشان آمده است. آمار کشتار اسرائیل در غزه وحشتناک است؛ از اکتبر سال پیش تاکنون ۳۴ هزار نفر در غزه کشته شده اند که ۶۹ درصد آنها زنان و کودکان بوده‌اند.

این کارگردان ادامه داد: در خبرهای سال پیش خبر شهادت چندین هنرمند فلسطینی را دیدم که هبه زقوت یکی از آنها بود. نقاشی های آن سرشار از زندگی بودند. تابلوهایی درباره غزه با ساختمان‌های رنگارنگ و شاد با آتش بازی در آسمان شب‌هایش، کبوترهای سفید، زن هایی با لباس های محلی فلسطینی و ... توجه ام را جلب کرد و درباره اش بیشتر تحقیق کردم و بعد از اینکه فهمیدم تمام تابلوهای این هنرمند در آتش سوخته با خودم گفتم دوست دارم با ساختن این کار دنیای نقاشی های او را دوباره زنده کنم.
این کارگردان در پاسخ به این پرسش که در پرداختن به این سوژه (هبه زقوت) چقدر نگاه آرتیستیک و چقدر ایدئولوژیک وجود داشته است، مطرح کرد: با توجه به اینکه داستان با استفاده از نقوش تابلوهای نقاشی روایت می شود، کاری که در فیلم های قبلی ام انجام داده‌ام، استفاده از نقوش برای روایت داستان خود فرمی متفاوت و نو برای بیان داستان ایجاد می کند. در انیمیشن قبلی ام «خورشید آسمان، خورشید کاشی» داستان توسط نقوش روی کاشی روایت می‌شوند. در انیمیشن «محراب آرامش» کاراکتر داستان از فرش‌ها و گبه های مختلف عبور می کند و در انیمیشن «نقش» داستان نقش بزی است که بر روی کوزه سفالی زندگی می کند. در انیمیشن «ده برآفتاب» داستان بر روی عکس هایی که در دست مردم ده است برای بیننده تعریف می شود و در انیمیشن «شهر من سردشت» که ترکیبی از فیلم زنده و نقاشی های روی گبه است، داستان جنگ بر روی گبه روایت می شود.

وی ادامه داد: هبه زقوت خود دانش آموخته دانشگاه هنرهای زیبای غزه بود، نقاشی خوانده بود، چون این کار براساس نقاشی های این هنرمند کار می شود بدون شک جنبه آرتیستیک کار قوی تر از جنبه های دیگر است. خود من به شخصه تمایلی به ساخت کارهای شعارزده ندارم اما حتما نگاه و احساس شخصی من نسبت به تنفری که به جنگ و کشتار زنان و کودکان بی دفاع دارم در کار احساس خواهد شد.

کارگردان انیمیشن «من هبه زقوت هستم» گفت: این انیمیشن دوبعدی در زمانی حدود هفت دقیقه روایت می شود و ساخت آن یک سال به طول می‌انجامد و درحال حاضر هم در مرحله پیش تولید این فیلم انیمیشن هستم.

ارژنگ درباره همکاری با مرکز گسترش توضیح داد: همکاری با مرکز گسترش یکی از اتفاق های خوب زندگی هنری من است. حمایت‌های مرکز چه از لحاظ مالی، چه از لحاظ راهنمایی علمی اساتیدی که به عنوان اعضای گروه شورای انیمیشن هستند و چه از لحاظ خبری برای من بسیار مفید بوده است. مراکزی که در ایران از ساخت انیمیشن های کوتاه هنری حمایت می‌کنند، بسیار کم و انگشت شمار هستند و به تعداد انگشت های یک دست هم نمی رسند. بدون شک مرکز گسترش یکی از مهمترین مراکز حمایت از ساخت انیمیشن های کوتاه هنری در ایران است.
وی افزود: پیش از این انیمیشن کوتاه «خورشید آسمان، خورشید کاشی» را با حمایت و همکاری مرکز گسترش ساختم که ۶۴ حضور جهانی داشت و چندین جایزه بین المللی دریافت کرد.

زیبا ارژنگ در پایان درباره اوضاع کنونی انیمیشن گفت: در یک دهه اخیر انیمیشن های کوتاه هنری ایران پیشرفت چشمگیری داشتند که بدون شک به خاطر حمایت های مرکز گسترش در درجه اول و بعد از آن کانون پرورش فکری است. دیدن موفقیت فیلم های کوتاه هنری فیلمسازان حیطه انیمیشن در سراسر دنیا در معتبرترین جشنواره های جهانی که هر هفته شاهد آن هستیم، باعث خوشحالی و امیدواری است اما نگرانی من بابت خبرهای است که درباره جدا شدن تولید انیمیشن از فعالیت های مرکز گسترش می شنوم که امیدوارم درست نباشد. اینکه تنها تولیدکننده انیمیشن در ایران بنیاد پویانمایی باشد کمی عجیب است. تاسیس بنیادی برای انیمیشن ایران خودش خبری فوق العاده و عالی است اما همانطور که عرض کردم مراکزی که از ساخت انیمیشن کوتاه هنری حمایت می کنند بسیار اندک هستند. لطفاً این تعداد کم را کمتر نکنید. با آرزوی اینکه حمایت های مرکز گسترش به عنوان بهترین و مهم ترین حامی در زمینه ساخت انیمیشن های کوتاه هنری ادامه داشته باشد.