الف: "فراز و فرود" غیر قابل پیش‌بینی به ویژگی پر مصداق این روزهای سپهر سیاست ایران تبدیل شده و انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، مصداقی دیگر به سیاهه این لیست افزود. اما چرا و چگونه وزیر بهداشت دولت سید محمد خاتمی پیروز انتخابات تیرماه 1403 شد؟
1- سفید بودن شخصیت مسعود پزشکیان عامل مهمی برای آغاز یک کارزار انتخاباتی قدرتمند بود. دور بودن از حاشیه‌های اقتصادی و عدم نگاه منفی جامعه نسبت به کارنامه او در دوره وزارت بهداشت و حضور بیست ساله در مجلس، مراقبت از فرزندان و عدم ازدواج پس از فوت همسرش و ... موجب شد جامعه او را به عنوان یک عنصر متخصص، پاکدست و وفادار بشناسد. از این رو بستر لازم برای ایجاد موج انتخاباتی مبتنی بر ویژگی‌های فردی فراهم بود.
2- پایه رای مناسب حزبی و منطقه‌ای عامل مهمی در انتخابات است. پزشکیان از یک سو به عنوان تک کاندید جریان اصلاحات دردسرهای همیشگی جریان مقابل (اصول‌گرا) برای وحدت را نداشت و از سویی مقبولیت وی در استان های غربی و شمال غربی عامل مهمی برای موفقیت بود.
3- احساس همدلی طبقه متوسط با پزشکیان بالاخص پس از مناظره‌ها باعث شد بخشی از مردم که با تمام وجود عوارض مشکلات اقتصادی و تحریم را حس می‌کردند، پزشکیان را شخصیتی باورپذیر برای انعکاس صدای خود بدانند. اگر گفتمان احمدی نژاد در دهه هشتاد با همدلی طبقه محروم جامعه روبرو شد می‌توان ادعا کرد امروز هم پزشکیان با همدلی بخشی از طبقه متوسط مواجه شد.
4- نیم نگاهی به سبد رای مذهبی‌ها از سوی سیاستمداری که مکررا به قرآن و نهج البلاغه ارجاع می‌دهد آن هم در جریان سیاسی اصلاح‌طلبی که کم نیستند شبه روشنفکران و سیاستمدارانی که دیدگاه‌های سکولار و حتی ضد مذهبی دارند نکته قابل تاملی بود.
5- ترکیب نامزدهای تایید صلاحیت شده توسط شورای نگهبان دو مزیت مهم برای پزشکیان به همراه داشت: حضور به عنوان تک نامزد تایید شده جریان اصلاحات از یک سو و موج رسانه‌ای رقابت یک نفر با 5 نامزد از جریان سیاسی مقابل از سوی دیگر، شرایط مناسبی برای پزشکیان ایجاد کرد.
6- کمپین انتخاباتی حرفه‌ای با نقش آفرینی محمد جواد آذری جهرمی و محمد جواد ظریف؛ به عنوان سیاستمدارانی که با فهم رسانه‌ای، قابلیت ایجاد و تبدیل موج انتخاباتی در شبکه‌های اجتماعی به حرکت میدانی را داشتند، عامل موثری در رشد آرای پزشکیان بود.
7- رقیب هراسی و بصورت مشخص، جلیلی هراسی توسط تیم انتخاباتی رئیس جمهور منتخب یک راهبرد پر بسامد برای جلب رای مردم بود. مواضع شاذ حلقه هواداران نزدیک به جلیلی (رسایی، ثابتی، رائفی پور، مومن‌نسب و ...) بستر لازم برای ایجاد دو قطبی تحریم - ضد تحریم ، فیلتر- ضد فیلتر و سایر دوقطبی های فرهنگی را فراهم کرده بود.
- عملکرد دولت سیزدهم علی‌رغم نقاط قوت قابل توجه، مورد رضایت توده مردم قرار نگرفت. استمرار مشکلات اقتصادی از جمله تورم، مسکن و کاهش ارزش پول ملی باعث شد رای دهندگان نسبت به نامزدهایی که خود را مدافع سبک مدیریتی و کارنامه دولت سیزدهم می‌دانستند روی خوش نشان ندهند.
امید داریم، با تاکید رهبر انقلاب در لزوم همکاری با دولت جدید و بیان اینکه: موفقیت دولت ایشان، موفقیت همه ما است، گروه‌های سیاسی و ظرفیت‌های مختلف انسانی در کشور، فرصت نقش آفرینی در دولت ایشان را پیدا کنند.
