عصر دنا: مجموعه بافت 45 هکتاری تاریخی دهدشت از بزرگترین بافتهای تاریخی کشور به شمار میآید که در گذشته چهار راه تجاری و اقتصادی جنوب ایران زمین بوده است.
در سندی که از عصر شاه عباس دوم صفوی به جا مانده نام این شهر «قریهالدشت» بوده است که در زمان سلجوقیان به اوج رونق خود رسیده است.
گردش در بلادشاپور بوی تاریخ میدهد
آثار و بناهای تاریخی باقی مانده از دل تاریخ هر کدام یادگاری ارزشمندی از آیینه تمام نمای میراث متمدن ایران و در بردارنده روح زندگی و خاطرههای گذشتگان است که باید در پاسداری از آنها کوشید. اینجا هنوز هم نسیم باد و هیاهوی ساربان در کاروانسرا حس می شود و آدم را به تاریخ می برد و ذهن جستجوگر را به تکاپو می اندازد.
گنجینههای تاریخی کهگیلویه شامل کاروانسرا،حمام کهیار،حمام ارگ،آب انبار،بازار،مسجد،تجارتخانه و امامزادگان در حالی که میتواند ظرفیت خوبی برای رونق گردشگری باشد به دست فراموشی سپرده شده است.این مجموعه تاریخی حتی تابلوی معرفی هم ندارد.
این مجموعه نفیس یادگاری از عصر صفویه که گردش در آن بوی تاریخ میدهد میتوانست قطب گردشگری جنوب باشد و ظرفیت خوبی برای رونق صنعت گردشگری شهرستان است مغفول مانده و آنطور که باید پذیرای گردشگران نیست.
گمنامی مجموعه ای از یادگاران صفویه
گنج نهفته در دل شهر هنوز آنطور که باید معرفی نشده و ناشناخته مانده است؛ می توان گفت شهر تاریخی دهدشت در میان شهروندان هم غریبه و مظلوم است تا جایی که بسیاری از مردم آن را به عنوان «کلگه کهنه» می شناسند و از ارزش تاریخی و آثار و بناهای موجود اطلاع و آگاهی ندارند.
درهای بسته آثار تاریخی نشان از قصه پرغصهای دارد؛بافت کهن بلادشاپور قرار بود ثبت جهانی شود و بارها خبر جهانی شدن این مجموعه تیتر رسانه های محلی شد در یکی از سفرهای مدیرکل پایگاه های میراث فرهنگی کشور به دهدشت کورسوی امید برای ثبت جهانی هم خاموش شد. عزیزی در آن بازدید گفت که این بافت ظرفیت ثبت در فهرست یونسکو را دارد اما شرایط لازم برای قرار رگفتن در فهرست پیشنهادی را ندارد.
این در حالی است که آثار تاریخی دیگر استانها تحت مراقبت و محافظت شدید سالانه پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بوده و به معرفی و توسعه هر شهر کمک شایانی دارد.
برای انتخابات اما بافت تاریخی (بلادشاپور) جولانگاه برپایی همایشهایی با رنگ و بوی سیاست بوده و نردبان سیاسی میشود.
برای احیای آثار بافت بخشی از بناهای مرمت شده از جمله کاروانسرا و حمام کهیار به بخش خصوصی واگذار شد تا رونق بگیرند.بخش خصوصی هم تاکنون نتوانست پای گردشگران را به بافت باز کند و به تقویت گردشگری تحرک نبخشید تا گنجینه اقتصادی در این دیار بلااستفاده و مغفول باقی بماند.
خشم بناهای تاریخی از بی توجهی مسئولان
19 اسفند ماه 1397 زخم بی مهری مسئولان بر تن رنجور شهر قدیم سرباز کرد و بخشی از کاروانسرا ریزش کرد.
ششم خرداد 1398 هم بخشی از بافت در آتش خشم بلادشاپور سوخت، آتش سوزی محوطه بافت که بر اثر صاعقه علف های هرز مستعد حریق به وقوع پیوست تیتر رسانه های خارجی شد،اگرچه علف های هرز از بین رفت و بافت از وجود این عوامل مزاحم پاکسازی شد اما دود ناشی از آن به چهره رنجور بناهای تاریخی نشست و این خبر بهت آور زحمت متولیان میراث فرهنگی برای ثبت جهانی را کم کرد!
ریزش بخشی از کاروانسرا، بقعه امامزادگان و آتشسوزی علفهای هرز در محوطه بافت خشم آثار تاریخی است که بیتوجهی به میراث کهن را فریاد میزنند اما گویا مسؤولان جز «اعتبار نیست» به جمله دیگری برای نجات بافت نمیاندیشند.
و قصه غمانگیز بافت قدیم دهدشت که تمدن دیروزش را در خود جای داده است همچنان ادامه دارد و آبلههای کهنه این آثار یکی پس از دیگری میترکد تا خشم خود را از بیتوجهی و بیتدبیریها به همگان نشان دهد.
بیش از 150 واحد مسکونی در حریم بافت قرار دارند و ساکنان این املاک به خاطر شرایط خاص در بدترین شرایط امورات زندگی را می گذرانند سالهاست وعده تملک می شنوند. مسئولان میراث فرهنگی نبود اعتبار را عامل تأخیر در تملک می دانند با این حال اعتبار مورد نیاز برای تملک واحدهای باقی مانده هر سال بیشتر می شود.
حال که وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به بهانه افتتاح پروژه گردشگری پارک آبی و کلنگ زنی پروژه سرمایه گذاری در تنگ مهریان قصد سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد دارد می طلبد بازدید از مجموعه عظیم تاریخی دهدشت را در دستور کار قرار دهد و از نزدیک متوجه ظرفیت های مغفول مانده در این بافت تاریخی شود.
این مجموعه با شماره 3551 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و بر خلاف ادعای مسؤولان که پیشتر از قرار گرفتن در لیست فهرست جهانی خبر داده بودند هنوز اقدامی مؤثر در این زمینه صورت نگرفته است.بافت تاریخی سال 1396 از اداره میراث فرهنگی منفک و با راهاندازی پایگاه مستقل شد.هم چنین مستند «عصر طلایی یک سرزمین» به کارگردانی امید عبدالهی با هدف معرفی ظرفیت بافت عظیم تاریخی بلادشاپور ساخته و از شبکه های سیما پخش شد.