در تمام جوامع همواره اقشار کم درآمدی یافت می شوند که توانایی اداره کردن زندگی خود و تهیه امکانات حداقلی برای زندگی را ندارند، این گروه ها بیشتر از اقشار دیگر در معرض آسیب‌های مختلف قرار دارند و در مقابل بیماری‌ها، بحران ها و مشکلات اقتصادی و بلایای طبیعی، آسیب‌پذیرتر از بقیه مردم هستند.
استان کهگیلویه و بویراحمد دارای ظرفیت های بزرگ خدادادی در بخش های مختلف از جمله معادن، نفت و گاز، کشاورزی است اما درصد بیکاری مردم این منطقه بالاست و سال هاست محرومیت با نام این استان عجین شده است.
بر اساس آخرین آمارهای ارایه شده یک سوم جمعیت استان کهگیلویه و بویراحمد تحت پوشش سازمان های حمایتی می باشند به گونه ای که ۴۷ هزار و ۱۲۶ خانوار با جمعیت ۱۱۳ هزار و ۴۸۵ نفر زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) کهگیلویه و بویراحمد هستند و این آمار با توجه به ظرفیت های بی بدیل استان در حوزه های مختلف نگران کننده به نظر می رسد.
فرمایشات حکیمانه و رهنمودهای هوشمندانه رهبر معظم انقلاب در نامگذاری امسال با عنوان تولید، اشتغال و دانش بنیان تعهدی قطعی و تکلیفی سنگین بر عهده یکایک آحاد جامعه ایران اسلامی، قلمداد می شود.
از آنجا که دامنه شمول این موضوع، بسیار گسترده و جامع طراحی شده انتظار می‌رود تلاش همگانی و برنامه ریزی منسجم عمومی در این حوزه شود و چنین به نظر می رسد که رویکرد توسعه مشاغل خانگی به دلیل برخورداری از پیامدهای مثبت و متعدد در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مصداق بارزی برای رسیدن به آرمان های سال باشد.
چند روز اخیر؛ رییس دبیرخانه ستاد ساماندهی حمایت از مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از رشد ۵۰ درصدی اعتبارات مشاغلی خانگی در دولت سیزدهم نسبت به مدت مشابه دوره گذشته خبر داده بود.
به گفته متولیان امر ۹۵ درصد مجوز رشته‌های مشاغل خانگی به‌صورت برخط و ثبت محور صادر می‌شود و تنها تعدادی از مشاغل که در حوزه بهداشت و سلامت هستند به صورت تایید محور مجوز صادر می شود.
مزیت طرح های مشاغل خانگی کدامند؟
امروزه مشاغل خانگی به عنوان راهکاری برای غلبه بر مشکلات بیکاری در جوامع در حال توسعه محسوب می شود و بر این اساس قانون حمایت از مشاغل خانگی در ایران تدوین و از سال ۱۳۸۹ عملیاتی شده است.
کارشناسان می گویند که مشاغل خانگی در مناطق روستایی در راستای ماندگاری آنها و عدم مهاجرت بسیار با اهمیت است و بررسی آن می تواند در راستای اشتغال پایدار باارزش باشد. این امر در مناطقی که دارای تعداد زیادی روستا با جمعیت زیاد و اغلب بدون درآمد ثابت اند، ملموس تر است.
آنان معتقدند که هر نوع از فعالیت های مرتبط با مشاغل خانگی موجب بروز تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مناطق روستایی می شود که کاهش آسیب های اجتماعی، بهبود وضعیت سلامت و بهداشت مناطق روستایی، مشارکت بهتر و ارتباطات توانمند روستایی، بهبود ساختار جمعیت روستایی و کاهش مهاجرت را هم در پی دارد.
ایجاد روحیه تحرک و جنب و جوش در جامعه و همچنین تقویت حس مسئولیت‌پذیری اعضای خانواده در زمره اساسی‌ترین پیامدهای مشاغل خانگی محسوب می شود.
در طرح مشاغل خانگی، با ارائه تسهیلات اندک به افراد به ویژه زنان خانه دار می توان کسب و کارهای پردرآمدی برای آنان راه انداخت و با کم ترین هزینه شاهد رونق تولید و اشتغالزایی بود.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد با تاکید بر ایجاد مشاغل خانگی، گفت: اشتغال پایدار در استان مهم است و اگر اشتغال خانگی پایدار ایجاد شود کار بزرگی در استان کهگیلویه و بویراحمد صورت گرفته است.
سید علی احمدزاده افزود: برای ایجاد اشتغال خانگی پایدار باید دستگاههای ذیربط بیش از پیش ورود کنند و در این زمینه از تجارب بخش خصوصی بهره‌مند شود.
میزان تسهیلات مشاغل خانگی کهگیلویه و بویراحمد چقدر است؟
به گفته معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی از افتخارات دولت سیزدهم است و عملیات اعطای مجوز تا ۹۵درصد بصورت آنی خواهد بود که این مهم افتخار بزرگی است.
محمود کریمی بیرانوند ادامه داد: سهم استان کهگیلویه و بویراحمد از مجموع سه هزار میلیارد تومان اعتبارات تسهیلات مشاغل خانگی ۸۶ میلیارد تومان برآورد شده است از این رو برای پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی دراستان مشکل منابع وجود ندارد.
بنابراین امسال، ۸۶ میلیارد تومان منابع تعریف شده برای این مشاغل در استان است که بر اساس دو شاخص نرخ جمعیتی (۶۰) و بیکاری (۴۰) سهم شهرستان های استان مشخص شده است.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد گفت: در راستای بهره وری از نیروی کار و سرمایه، بیش از ۲۳ میلیارد تومان تسهیلات مشاغل خانگی به ۹۲۰ طرح در استان پرداخت شده است.
حمید رضا واعظی زاده افزود: بانک های توسعه تعاون، بانک رفاه، بانک کشاورزی و پست بانک در کهگیلویه و بویراحمد پرداخت این تسهیلات را به عهده دارند.
آیا سامانه مشاغل خانگی کهگیلویه و بویراحمد در دسترس است؟
سامانه مشاغل خانگی در کهگیلویه و بویراحمد به دلایل مختلفی از جمله تناقصات آماری اداره کل کار با بانک های عامل استان دسترس مردم خارج و متقاضیان برای چند ماه از این ظرفیت بی بهره شده بودند.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سفر شهریور ماه امسال خود به این استان تاکید کرده بود که مسوولان این وزارتخانه بر فرایند نظارت و اجرای دقیق دستورالعمل پرداخت تسهیلات برای جلوگیری از انحرافات احتمالی تاکید جدی دارند.
کریمی بیرانوند بیان کرد: سامانه مشاغل خانگی برای ثبت نام مردم باز است اما دسترسی به این سامانه برای اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد بنا به وجود برخی مشکلات فنی و ابراز انتقادات از سوی مردم برای مدت محدود مسدود شده است.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابراز داشت: پس از اجرای فرایند های بازرسی و رفع ناهماهنگی های موجود از سوی دستگاه های اجرایی ذیربط، عملیات دسترسی جهت پرداخت تسهیلات در استان آغاز خواهد شد.
وی تناقضات آماری اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد با بانک های عامل را از جمله مشکلات ایجاد شده در سامانه عنوان کرد.
وی ادامه داد: تخلفاتی که در این سامانه مشهود بوده مربوط به معیوب بودن فرایندی است که از قبل وجود داشته و تنها مختص به زمان حال نیست.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: یکی دیگر از ایرادهای وارد شده بر پرداخت مشاغل خانگی را استفاده غیرقانونی برخی کارمندان و کارکنان دولت از این تسهیلات عنوان کرد و گفت: متاسفانه این تخلفات از گذشته وجود داشته و حساسیت خاصی روی این موضوع وجود نداشته ولی این مسئله بصورت جدی در دست بررسی واقدام است.
اکنون به گفته معاون اشتغال اداره کل تعاون، کارو رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد سایت مشاغل خانگی استان حدود ۱۰ روز است که در دسترس است و هیچ گونه مشکلی در ثبت و ارائه تسهیلات وجود ندارد.
ساعد عنبری افزود: متقاضیان هر چه سریع تر به بانک های عامل استان جهت دریافت تسهیلات مشاغل خانگی مراجعه کنند.
سهم بانک های کشاورزی و پست بانک در تسهیلات مشاغل خانگی به کجا رسید؟
عنبری افزود: بانک های توسعه تعاون، بانک رفاه، بانک کشاورزی و پست بانک در کهگیلویه و بویراحمد پرداخت این تسهیلات را به عهده دارند.
وی تصریح کرد: طرح های موجود در بانک های کشاورزی و پست بانک اخیرا تعیین تکلیف شده اند و متقاضیان باید به این بانک ها مراجعه کنند.
معاون اشتغال اداره کل تعاون، کارو رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: سهم تسهیلات مشاغل خانگی پست بانک و بانک کشاورزی هر کدام ۱۵ میلیارد تومان به صورت جداگانه است که تاکنون ۱۸ میلیارد تومان طرح به پست بانک و ۱۷ میلیارد تومان طرح به بانک کشاورزی معرفی شده است.
چه تعداد مجوز مشاغل خانگی در استان صادر شده است؟
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد گفت: در راستای تسهیل در صدور مجوزهای مشاغل خانگی در استان زمان صدور به سه روز کاهش یافته است.
حمیدرضا واعظی زاده اظهار کرد: برخی از مجوزهای مشاغل خانگی ثبت محور اند که به صورت آنی و مابقی مجوز محور اند که مجوز در مدت سه روز برای آن ها صادر می شود.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: طبق برنامه ریزی های انجام شده، از مجموع ۱۰ هزار نفر تعهد اشتغال این مجموعه حدود هشت هزار شغل تنها از طریق مشاغل خانگی در استان محقق خواهد شد.
واعظی زاده ابراز داشت: همچنین امسال، ۹ هزار و ۸۳۰ مجوز مشاغل خانگی اعم از ثبت محور و مجوز محور در استان صادر شده است.
وی ادامه داد: ایجاد اشتغال در مشاغل خانگی از طریق حمایت مالی از متقاضیان در استان یک هزار و ۸۳۰ مورد بوده است.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: امسال، ۶۰ نفر در استان بر اجرای فاز سوم طرح ملی توسعه مشاغل خانگی در استان نظارت داشته اند.
چالش های پیش روی محصولات تولیدی حاصل از مشاغل خانگی کدامند؟
مدیرکل امور بانون و خانواده استانداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: انتظار می رود میزان تسهیلات مشاغل خانگی استان افزایش تا شاهد اشتغال بیشتر زنان در استان باشیم.
عاطفه سادات مدبر نژاد ادامه داد: از سوی دیگر محصولاتی که در مشاغل خانگی تولید می شوند بازاری برای فروش ندارند و محلی برای فروش محصولات آنان وجود ندارد.
تدوین و بکارگیری راهبردهای بازاریابی بسیار مهم است زیرا یکی از موانع اساسی توسعه مشاغل خانگی عدم دسترسی به بازار و تقاضا برای محصولات مشاغل خانگی است.
ضعف در بازاریابی، کافی نبودن تسهیلات بانکی، عدم ثبات اقتصادی و نرخ بالای رشد تورم، محدودیت در دسترسی به فضای مجازی و نارضایتی از نبود بازارچه ها از جمله مشکلات است.
جاجیم، سفره، نمد، نی چیت، رودوزی‌های سنتی و سیاه چادر، مشته بافی، رندبافی، گچمه بافی، ریسندگی، سوزن دوزی، سبد بافی، لباس های محلی، چرم دوزی و عروسک محلی لیلی از جمله رشته های مختلف صنایع دستی رایج در کهگیلویه و بویراحمد است که به دلیل تنوع و اصالت آن می تواند باعث فرصت های شغلی زیادی به ویژه برای بانوان شود.
نیاز است دولت دریچه ای به سوی مناطقی که توان تولید دارند اما زیر ساخت مناسب ندارند باز کند و اعتبار ویژه ای برای ایجاد زیرساخت های لازم از جمله راه اندازی بازارچه در شهرستان های مختلف هر استان اختصاص دهد.
