تحلیلی بر وضعیت انتخابات در شهرهایی با فرهنگ قوم گرایی و طایفه گرایی

پایگاه خبری تحلیلی عصردنا (Asrdena.ir): از جمله ویژگی های یک نظام دمکراسی و مردم سالار، انتخابات است ولازمه انتخابات، آزادی حق انتخاب شدن توسط مردم و حق انتخاب کردن از سوی مردم است که منجر به رقابتهای انتخاباتی می شود. بعضیها انتخابات ایران را انتصابات مینامند و سراپای آن را اشکال و ایراد می دانند.باید گفت که در هیچ جای دنیا دمکراسی و مظاهر آن بدون عیب و نقص و کمی و کاستی نیست.اما درجات آن در کشورها متفاوت است مهمترين عواملی که تعيين کننده فرهنگ سياسی در يک جامعه به حساب می آيند شرايط تاريخی، خصوصيات جغرافيايي، ساختار اجتماعی- اقتصادی و آداب، رسوم و سنت های آن جوامع هستند. در اين بررسي سعي شده عوارض مخربی را که فرهنگ طايفه اي و عشيره ای در فرهنگ سياسی انتخابات شهر برجای مي گذارد بطور خلاصه مورد بررسي قرار گيرد.
تعريف قوميت و قوم گرايي:
 واژه قوميت بيشتر استفاده کاربردی دارد و برداشت‏های متفاوتی از آن صورت گرفته است. در اين ميان تعريف آنتونی اسميت کاربرد بالايی دارد: (قوم عبارت از يک جمعيت انسانی مشخص با يک افسانه اجداد مشترک، خاطرات مشترک، عناصر فرهنگی، پيوند با يک سرزمين تاريخی يا وطن و ميزانی از حس منافع و مسئوليت است) که عناصر محوری هويت، اعتقاد، آگاهی و فرهنگ مشترک را داراست.مسأله قومیت ذهن بسیاری از محققان علوم اجتماعی را به خود جلب کرده است. قوم پرستی حالت افراطی قوم گرایی است. وقتی یک گروه قومی اعضای خود را برتر می انگارد دچار قوم پرستی می شوند و این گرایش افراطی نسبت به قوم خود، باعث بروز اختلافات و تفرقه می شود.گرچه قوم مداری در همه ی جوامع وجود دارد اما حالت افراطی آن مضرات زیادی دارد.
رويكردهاي جوامع قومي :
شهرهاي مبتني بر نظام طايفه اي اگر چه وارد مرحله شهرنشينی شده اند اما بسياری عناصر سنتی مثل طايفه گری در اين شهرها نقش اصلي را داشته و همين تفكر معمولاً همراهمهاجران وارد شهر شده به اين شهرها وجود دارد.
خسران های ناشی از قوم گرایی:
یکی از مهمترین عوامل عدم موفقیت شوراها و به تبع ناکار آمدی شهرداری‌ها در استان ما بحث قومگرایی است .در ایران با وجود پذیرش فرهنگ سیاسی مدرن هنوز عناصری از فرهنگ سیاسی سنتی دراستان ما حفظ شده از جمله این عناصر نظام طایفه ای و قبیله‌ای است که مشخصا در همه مناطق استان رواج دارد. این نوع فرهنگ سیاسی سنتی از نظر نظریه پردازان، عقب ماندگی توسعه‌ی مناطق و شهرها را در پی دارد. به اذعان متخصصین انسانی، رقابت‌های قومی و منطقه‌ای در شهرها و مناطقی با تنوع فرهنگی، قومی، مذهبی، زبانی و حتی گویشی یکی از عوامل مهم عدم توسعه این مناطق بوده و به واگرایی فرهنگی، قومی، زبانی و مذهبی آنها دامن زده است، به نحوی که برخی معتقدند که طایفه و قوم‌گرایی در توسعه شهرها و مناطق مذکور، تاکنون به عنوان یک آفت مهلک و مانع توسعه عمل نموده است و پیامدهای منفی بسیار مخرب برای پدیده طایفه‌گرایی در توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نمود پیدا می‌کند. تشدید احساسات و عواطف طایفه‌ای همبستگی اجتماعی میان اعضای یک جامعه را تضعیف میکند و همبستگی جای خود را به تفرقه، کشمکش، تخریب سرمایه، اتلاف وقت و….می‌دهد. در نتیجه سرمایه اجتماعی فرسوده و نابود شده و سطح اعتمادملی و منطقه‌ای را به اعتماد درون گروهی و طایفه ای تقلیل داده و نوآوری و توسعه را در جامعه کند کرده و از بین می‌برد
راه کارهای عملی برای خروج از بحران قوم گرایی :
1- عمل به احکام الهی و پیروی از دستورات بزرگان دینی: "ای مردم ، ما شما را از زن و مرد بیافریدیم و شما را جماعتها و قبیله ها کردیم تا یکدیگر را بشناسید. هر آینه گرامی ترین شما نزد خدا،پرهیزگارترین شماست. خدا دانا و کاردان است”
دامن زدن به موضوع قوم گرایی تا جایی خطرناک است که پیامبر بزرگ اسلام می فرمایند : «هرکسی که در دلش به اندازه دانه ای خردل ازعصبیت (تعصب قبیله ای) باشد خداوند او را در روز قیامت همراه اعراب زمان جاهلیت محشور میکند. (وسایل الشیعه، ج ۱۵ باب ۵۷)
مسئولیت این امر مهم بر عهده ی واعظان دینی و روحانیون منطقه است که در فرصت های مناسب شهروندان را به این حکم الهی رهنمون کنند.
2-تشکیل جلسات متعدد در محله ها و روستاهای اطراف منطقه و روشنگری همشهریان و تاکید بر انتخاب احسن و بر مبنای
3-برگزاری جلسات با کاندیداها و آشنایی با اهداف و برنامه های آنان شایسته سالاری.
4- تشکیل و تقویت تشکل های صنفی از قبیل، تشکل های دانشجویی، تحصیل کردگان، مدرسین و معلمین و بازاریان.
5- بهترین و مطمئن ترین راه مبارزه با این پدیده شوم تقویت احزاب و تشکل‌های مدنی است.