حجت الاسلام محسنی اژه ای در همایش تخصصی معاونین و روسای ادارات مبارزه با سرقت پلیس آگاهی اظهار داشت: نهادی پر ماموریت تر از نیروی انتظامی هم از لحاظ کثرت و هم از لحاظ تنوع سراغ ندارم.
*سرقت اولین اتهام کیفری در کشور است
وی ادامه داد: خوشحالیم که ناجا رو به بالندگی و پیشرفت است و این را مردم هم قبول دارند هرچند که انتظارات وجود دارد. موضوع مبارزه با سرقت بسیار با اهمیت است، بر اساس آمار اولین اتهام کیفری در دادگستری های سراسر کشور سرقت است. سرقت موضوع مهمی است که باید از ابعاد مختلف به آن پرداخته شود و باید دید چه عاملی باعث میشود فرد دست به سرقت بزند.
معاون اول قوه قضاییه گفت: در این سرقت خود فرد سارق زیان میبرد، مالباخته زیان میبرد و جامعه هم متضرر میشود بنابراین بررسی موضوع سرقت و مبارزه با آن به شدت حائز اهمیت است.
وی تصریح کرد: گاهی یک فرد به دلیل سرقتی که از او شده همه زندگی اش مختل می شود، همچنین حیثیت نظام خدشه دار می شود اینها بخشی از آثار زیان بار سرقت است.
اژهای گفت: وقتی جرم توسعه یابد و سارق حرفه ای شود جرایم دیگری هم اتفاق می افتد، مثلا فرد همراه سرقت مرتکب قتل یا تجاوز میشود.
*فقر و بیکاری و گرانی از عوامل دزدی است
معاون اول قوه قضاییه گفت: آیا در این رابطه تنها یک دستگاه وظیفه دارد؟ وقتی صحبت از افزایش سرقت میشود ممکن است ذهن ها به این سمت برود که ناجا یا قوه قضاییه به وظایف خود عمل نکردهاند. آیا واقعاً این درست است؟
وی گفت: چرا یک نفر دزد می شود؟ هیچ کس منکر این نمی شود که یکی از عوامل دزدی فقر و بیکاری و گرانی است.
*رفع شکاف طبقات اجتماعی وظیفه دولت است
اژهای گفت: نامساعد بودن محیط تحصیل، کار و خانواده، نبودن در کنار پدر و مادر در طفولیت و نوجوانی است آیا این عوامل در اختیار قوه قضاییه و ناجا است؟ رفع بیکاری و فقر و فرهنگ سازی در اختیار قوه قضاییه و نیروی انتظامی است؟ دولت وظیفه دارد نسبت به این شکاف طبقاتی که ایجاد می شود برنامه ریزی کند، اگر کسی توانست بیش از ٦٠ میلیون به عنوان دریافت حقوق از دولت داشته باشد و یک نفر فقط بخواهد با پول یارانه زندگی کند شکاف خیلی عمیق میشود.
معاون اول قوه قضاییه گفت: وقتی فرد گرفتار میشود و پول درمان یا سیر کردن شکم نداشته باشد ممکن است علی رغم میل باطنی دست به سرقت بزند. اگر بیکاری و شکاف طبقاتی و برخی دیگر از مسایل فرهنگی و اقتصادی را پیگیری نکنیم قطعا پلیس و قوه قضاییه نمیتواند سرقت را ریشهکن کند.
وی گفت: از سوی دیگر خود مالباخته و صاحب مال هم مسئولیت دارد سازنده اتومبیل، ساختمان یا هرچیز دیگر اگر مسایل امنیتی را رعایت کند باز موثر است. طبیعتاً دستگاه قضایی باید مسیولیت خود را به بهترین شکل انجام دهد و اگر قانون نیاز به اصلاح دارد صورت گیرد.
*معرفی مجرم به جامعه باعث کاهش جرم است
اژهای گفت: یکی از عواملی که باعث کاهش جرم میشود معرفی مجرم به جامعه است فردی بیش از هزار میلیارد تومان را که با دوز و کلک برده حالا میخواهیم معرفی کنیم، میگوییم «ج.م» خب این یعنی چه؟ مردم مسخره میکنند. تلویزیون جرات پخش تصویر سارق مسلح را ندارد.
وی ادامه داد: اگر قانون اجازه میداد که معرفی شوند هم به نفع مردم و پلیس و قوه قضاییه بود هم به ضرر مجرم. دادگاهها علنی است؛ اما نه خبرنگار میتواند چیزی منتشر کند نه رسانه ملی اجازه دارد چیزی پخش کند. این اشکال قانون است.
معاون اول قوهقضاییه در ادامه به بحث جرم اشاره کرد و گفت: در اثبات جرم فقط اقرار مجرم کافی نیست علم قاضی هم نیاز است از یک سلسله مراتب که موجب علم قاضی میشود در آگاهی غفلت میشود چون صرفا فرد اقرار کرده است.
اژهای افزود: یکی از مسایلی که گاهی مشکل ایجاد میکند این است که فرد شاکی است و از سرقتی که شده رنج میکشد، زمانی که پرونده به دادسرا یا دادگاه میرسد رضایت میدهد البته اینکه رضایت میدهند خوب است، به خصوص برای مجرمین فاقد سابقه اما وقتی فرد رضایت داد دیگر جنبه خصوصی از بین میرود و جنبه عمومی جرم میماند.
وی گفت: اما موضوع این است که گاهی شاکی از روی ترس و به خاطر تهدید و با بی میلی رضایت می دهد باید یک فکری شود و از مواردی است که باید برای آن در همین جلسات راهکار پیدا شود. اگر مواردی وجود دارد که مجرم حرفه ای است و تکرار دارد از گزارش یک نسخه هم برای من ارسال کنید.
*برخی از شفافیت استفاده ابزاری میکنند
معاون اول قوه قضاییه گفت: این روزها مطلبی را می شنویم که از یک جهت بسیار خوب است و از جهت دیگر برخورد ابزاری میشود، میگویند باید شفاف باشد خب این بسیار خوب است؛ اما در برخی موارد و اینکه شفافیت با شفافیت نمایی فرق دارد. انتخابات که پیش می آید برخی شفاف نمایی می کنند و از بحث شفافیت استفاده ابزاری می کنند.
*آیا دولت در همه قراردادهای خود شفافیت دارد؟
وی ادامه داد: در خیلی از موارد آیا مسایل طبقه بندی شده را در هر مرحله ای می شود باز کرد؟ آیا شورای امنیت ملی همه مصوبات خود را اعلام میکند؟ یا دولت همه قراردادهای خود را اعلام میکند؟ در برجام خیلی از حاشیهها بود که بعداً لو رفت، در مورد فیش های حقوقی مردم از همه ما خصوصا دولت سوال دارند، مثلا می گویند همه بانک های دولتی ما سود ده هستند یا زیان ده؟ کسی پیدا نمی شود بگوید همه سود ده هستند. کسانی که از این شرکت ها و بانک هایی که سودده نبودند پاداش میلیاردی گرفتند چرا موضوع بسته شد؟
اژهای افزود: خیلی مسایل در مراحلی قابل شفافیت نیست، اگر می خواهیم صحبت از شفافیت کنیم فریبکاری نکنیم. اگر بخواهیم کارها درست شود باید صداقت را همراه شفافیت کنیم.
وی ادامه داد: من از قول ایرنا مطلبی را دیدم که رییس جمهور گفته حساب های قوه قضاییه باید شفاف شود کسانی که می دانند و حق را می پوشانند بدانند مسایل حساب های قوه کاملا شفاف است، نمایندگان مجلس اسناد آن را دیده اند.
*فشارها به قوهقضاییه تا انتخابات ادامه دارد
معاون اول قوه قضاییه گفت: از سال ٧٤ تا امروز همه در جریان هستند و موضوع روشن است. من تحلیلم این است یک فشار مضاعفی را بر قوه قضاییه و برخی نهادها وارد می کنند و تا زمان انتخابات ادامه می دهند. علت این است قوه دارد با دانه درشت ها، آقازاده های متخلف و صاحبان قدرت برخورد می کند.
وی افزود: شما نگاه کنید طی هفته های گذشته چه کسانی بازداشت شدند، بسیاری از تخلفات از سیستم بانکی است به جای اینکه آن را درست کنند این حرف ها را میزنند. برخی از همین آقایان که اخیرا بازداشت شدند ٦٠٠ تا هزار میلیارد بدهی دارند، یک نفر که الان پرونده اش باز است در چند ماه بیش ٦٠٠ چک برگشتی داشته است.
*چرا بدهی بانکها به دولت و دولت به بانک مرکزی را شفاف نمیکنید؟
اژهای گفت: چرا نباید اسامی اینها اعلام شود، حیف که قانون اجازه نمیدهد اسم ببرم. خب چرا بدهی بانک ها به دولت و دولت به بانک مرکزی را شفاف نمیکنید؟ اینها منابع ما را از بین می برد یا یک سرقت ضبط ماشین؟ سرقت ضبط ماشین بد است و آن فرد مجرم و باید با او برخود شود اینها بد نیست؟
وی افزود: ایرنا باز از قول روحانی نقل کرده ما حاضریم یک سامانه برای دخل و خرج دولت راه اندازی کنیم، خب چرا نمی کنید؟ چه کسی جلوی شما را گرفته است. یا دیگری ادعا کرده حاضریم منابع انتخاباتی مان را شفاف کنیم. به شرط اینکه بقیه هم این کار را کنتد چرا شرط می گذارید خب شما انجام دهید.
*میخواهند با فشار به قوه دست از مبارزه با دانه درشتها برداریم
معاون اول قوه قضاییه گفت: اینها می خواهند قوه را تحت فشار قرار دهند تا دست از مبارزه با دانه درشتها برداریم؛ شما اگر ١٠٠٠ سارق معمولی را بگیرید صدای هیچ کسی درنمی اید ولی وقتی یک بدهکار ٦٠٠ یا ١٠٠٠ میلیاردی را می گیرید قضیه فرق می کند. این فشارها از داخل و خارج بیشتر خواهد شد و احتمالا تا انتخابات ادامه خواهد داشت.
اژهای تصریح کرد: الان از شما می پرسم برای ستاد انتخاباتی ریاست جمهوری یک نفر چقدر پول لازم است قطعا بالاتر از ٢٠ میلیارد؛ خب شما بگویید این پول از کجا آمده؟