اکران «یک خانم محترم» که کشف حجاب شد!

پایگاه خبری تحلیلی عصردنا (Asrdena.ir): مراسم آغاز هفتمین دوره جشنواره مردمی فیلم عمار با حضور خانواده شهدای مدافع حرم عصر چهارشنبه (هشتم دی ماه) آغاز و به مدت هشت روز تا (هفدهم دی ماه) در سینمای فلسطین ادامه خواهد داشت.

به منظور بررسی و معرفی برخی آثاری که در این جشنواره ارائه شده است با کارگردانان مستندهای اکرانی در جشنواره عمار به گفت‌وگو نشستیم. سومین شماره درباره مستند «یک خانم محترم» و گفت‌وگو با مریم السادات مؤمن‌زاده تهیه شده است.

*مستند در ارتباط با چه کسی است و منظور از «یک خانم محترم» کیست؟

موضوع داستان درباره زنی است که در جریان کشف حجاب فوت شده  است، نوه این بانو در صحنه حضور داشته و حی و حاضر ما توانستیم به عنوان سند موجود و مشخص با او گفت‌وگو کنیم، هر چند که سنشان هم زیاد بود اما بهرحال برایمان غنیمتی بود که کسی را پیدا کردیم که در ارتباط با موضوع کشف حجاب زنده است و می‌تواند صحبت کند.

تا قبل از این با هر کس که درباره کشف حجاب رضا خان صحبت می‌کردیم نهایتا به یادش می‌آمد که مثلا چادر از سر مادرش کشیده بودند اما اینکه یک شاهد زنده و حاضر در صحنه‌ای که کسی در این ارتباط به قتل رسیده ندیده بودیم.

خلاصه ما خبر دار شدیم که شاهدی وجود دارد که مادر بزرگش در این مسیر کشته شده است. خوشبختانه این شاهد که نوه مرحوم بود، از نظر هوشی و هوشیاری هم مشکلی نداشت ولی حال جسمی‌اش خوب نبود.


خیر چون کار برای سینمای عمار ساخته شد و صاحب کار در واقع آنها بودند من هم آن را برای نخستین بار در این جشنواره اکران می‌کنم.

*نظرتان درباره جشنواره عمار چیست، از نقاط قوت و ضعف آن چه چیز به ذهنتان می‌رسد؟

به نظر من این که در شعارها نوشته شده این جشنواره مردمی است، درست است البته نمی‌خواهم حرف‌های کلیشه‌ای بزنم اما یک اتفاقی که افتاده من هم در جشنواره‌ها رصد کردم و خودم در جشنواره‌های مختلف شرکت می‌کنم و فیلم‌ها را تماشا می‌کنم بیشتر این‌طور است که من مثلا دوستانم را در این جشنواره‌ها می‌بینم و در واقع بیشتر این افراد شبیه خودم هستند.

اما اتفاقی که در عمار افتاده این است از گوشه و کنار حرف‌های زیادی زده می‌شود مردم عادی خیلی حضور دارند در واقع آدم‌های غیر مرتبط ، خانم‌ها و آقایونی که می‌خواهند مستندساز شوند خیلی اشتیاق دارند با ما صحبت می‌کنند که مثلا چه کارهایی کرده‌ایم که مستند بسازیم از طیف‌های مختلف اینها هستند، درحالیکه در جشنواره‌های دیگر چنین اتفاقی کمتر می‌افتد.

بنابراین جشنواره‌های دیگر چه به لحاظ فرم تخصصی‌تر از عمار است در نتیجه وقتی خیلی تخصصی می‌شود از مردم دورتر می‌شود آدم‌های عادی کمتر جرأت می‌کنند که به آن نزدیک شوند. عمار غیر از نمایش‌های مردمی که دارد در شهرهای مختلف هم حضور می‌یابد بعد از جشنواره هر اثری هم که بخواهیم می‌توانیم تهیه کنیم اما در جشنواره‌های دیگر شاید بعد از اکران این اتفاق کمتر بیافتد.


بهرحال خانم مرحوم قسمتی از این اتفاق بوده است اما قانون کشف حجاب و کسی که درباره این موضوع صحبت می‌کند و شرایط فرهنگی آن دوران را هم در این مستند مدنظر قرار دادیم.

خیلی از شرایط‌های فرهنگی در آن دوران بر مردم حاکم بود مردم خیلی سنتی‌تر بودند حتی یک مشهد تصمیم به رفتن داشتند کلی آداب و رسوم را مدنظر داشتند، حال شما ببینید در این شرایط جامعه مذهبی و سنتی یک مرتبه قانونی بیاید برای کشف حجاب و این سنت‌ها را در هم بریزد چه اتفاقی می‌افتد؟ همه اینها را خیلی خلاصه وار در مستند مدنظر قرار دادیم.

حتی شرایط سنت و مذهب در آن دوره با اکنون متفاوت است و مردم اعتقادات خاصی داشتند بهرحال یک قانون می‌آید با چماق و بزن و بکش مردم را اذیت می‌کند و نهایت کار همین می‌شود که شد.